Όλο και περισσότερος κόσμος εμπιστεύεται το διαδίκτυο για τις αγορές του, με αποτέλεσμα να καθίσταται το online εμπόριο κάτι παραπάνω από μία απλή τάση των καιρών –όπως, άλλωστε, μαρτυρούν και οι οικονομικές δείκτες.
Άρθρο του κ. Σπύρου Ροδόπουλου, υπεύθυνου επικοινωνίας της YESAdvisory (έντυπο τεύχος Δεκεμβρίου 2021)
Το ηλεκτρονικό εμπόριο ίσως οφείλει τη γέννησή του στον κορυφαίο Βρετανό τραγουδοποιό Sting. Το 1996 ο 26χρονος Νταν Κοχ πραγματοποίησε την πρώτη ασφαλή ηλεκτρονική αγορά μέσω διαδικτύου, πουλώντας σε έναν φίλο του ένα CD με τραγούδια του Sting. Τα υπόλοιπα είναι ιστορία…
Είκοσι έξι χρόνια μετά από αυτή την απλή πράξη του νεαρού Νταν, το ηλεκτρονικό εμπόριο έχει πλέον ηγετική θέση στον κόσμο της αγοράς. Περίπου 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι αγόρασαν προϊόντα από το διαδίκτυο το 2021 –900 εκατομμύρια περισσότεροι από το 2020.
Οι ηλεκτρονικές πωλήσεις τόσο στην Ελλάδα όσο και στον υπόλοιπο κόσμο είναι υψηλότερες το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου. Σε αυτό έχει βοηθήσει ιδιαίτερα η καθιέρωση μίας σειράς εκπτώσεων για αυτούς τους μήνες (Black Friday, Cyber Monday κλπ.), αλλά και οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, οι οποίες έχουν κατεξοχήν συνδεθεί με την ανταλλαγή δώρων.
Επιπλέον, είναι αρκετά γνωστό στους κύκλους του ηλεκτρονικού εμπορίου ότι ο καιρός έχει μεγάλη επίδραση στις πωλήσεις. Τις καλοκαιρινές μέρες που αργεί να νυχτώσει, οι άνθρωποι είναι περισσότερο πιθανό να βγουν έξω, παρά να μείνουν στο σπίτι, κι έτσι οι ηλεκτρονικές πωλήσεις μειώνονται. Το γεγονός πιστοποιεί και ο ιαπωνικός εμπορικός κολοσσός «Rakuten», με έρευνα που διεξήγαγε το 2019 στη Γαλλία.
Ειδικά σήμερα με τις τρέχουσες υγειονομικές συνθήκες, όπου η προοπτική μίας βόλτας για ψώνια δεν είναι πάντα ή για όλους μια απλή υπόθεση, οι ηλεκτρονικές αγορές έχουν εκτιναχθεί στα ύψη. Σύμφωνα με το «E-commerce Europe», το 2020 η Ελλάδα κατέγραψε τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στον κύκλο εργασιών του ηλεκτρονικού εμπορίου, με 77%. Την ίδια χρονιά, ο «τζίρος» από τις ηλεκτρονικές αγορές ανήλθε στα 10,7 δισ. ευρώ, ποσό το οποίο αντιστοιχεί στο 5,36% του ΑΕΠ. Η «δύναμη» που έχει το ηλεκτρονικό εμπόριο στο ελληνικό ΑΕΠ είναι στρατηγικής σημασίας.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι διαδικτυακές λιανικές πωλήσεις ανήλθαν σε 4,28 τρισ. ευρώ το 2020, έναντι 3,35 τρισ. που ήταν το 2019. Το 2021, το ηλεκτρονικό εμπόριο αναμένεται να «σπάσει» κάθε προηγούμενο ρεκόρ.
Η Black Friday και οι αγορές των Χριστουγέννων δίνουν κάθε χρόνο μια ανάσα στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Φέτος, την περίοδο της Black Friday, οι ηλεκτρονικές αγορές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 120%, με το συνολικό τζίρο να ανεβαίνει κατά 300%. Την τιμητική τους είχαν τα προϊόντα τεχνολογίας και τα παιδικά και βρεφικά είδη.
Να σημειώσουμε πάντως ότι, αν και η Black Friday θεωρητικά αφορά μόνο μία ημέρα, στην ουσία κρατάει πολλές παραπάνω, γεγονός που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα να πέσει αρκετά ο τζίρος για τις online αγορές των Χριστουγέννων. Ήδη παρουσιάστηκε σημαντική πτώση στις ενδιάμεσες εκπτώσεις του Νοεμβρίου, καθώς ο κόσμος προτίμησε να ψωνίσει απευθείας τη «Μαύρη Παρασκευή».
Πολλές εταιρείες που δεν είχαν e-shop πριν από το 2020, μπαίνουν πλέον δυναμικά στο παιχνίδι του e-commerce. Η ανάγκη τους να αφήσουν το δικό τους ψηφιακό αποτύπωμα στηρίχθηκε φέτος από το πρόγραμμα του ΕΣΠΑ «e-λιανική», μέσω του οποίου δόθηκε χρηματοδότηση για την κατασκευή ή την αναβάθμιση e-shop μεσαίων και μικρών επιχειρήσεων.
Ο κόσμος του e-commerce και των e-shop βρίσκεται σε μία συνεχή, αέναη και γρήγορη ανάπτυξη την τελευταία 20ετία. Μελλοντικά, είναι αρκετά πιθανό η χώρα μας να «γνωρίσει» περισσότερες εκπτωτικές περιόδους που θα έχουν ως στόχο να τονώσουν το ηλεκτρονικό εμπόριο. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο που στο εξωτερικό τα «μυαλά» πίσω από τις καταναλωτικές τάσεις δημιουργούν περισσότερες ανεπίσημες «αγοραστικές» εορτές.
«Πράσινη» οικονομία και προηγμένες εφαρμογές
Το διαδίκτυο βοήθησε πληθώρα επιχειρήσεων, μικρών και μεγάλων, να σταθούν στα πόδια τους την περίοδο των σκληρών lockdown. Μάλιστα, διάφορες τεχνολογίες ή ψηφιακές υπηρεσίες του e-commerce που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούνταν κυρίως από την επιχειρηματική ελίτ, βρίσκονται πλέον σε ευρεία χρήση. Παρατηρούμε, για παράδειγμα, ότι εμφανίζονται μικρές επιχειρήσεις σε cloud και open source πλατφόρμες, «εργαλεία» που ήταν πολύ λιγότερο διαδεδομένα μερικά χρόνια πριν.
Σημαντικό ρόλο στο μέλλον του e-commerce και των ηλεκτρονικών καταστημάτων θα παίξουν οι πράσινες τεχνολογίες και η βιώσιμη ανάπτυξη. Σύμφωνα με έρευνα του Harvard Business Review, το 26% των καταναλωτών κάνουν αγορές από brand που στηρίζουν τη βιωσιμότητα και την πράσινη ανάπτυξη. Αν και το ποσοστό φαντάζει μικρό, αντιστοιχεί σε πολλές χιλιάδες αγοραστές· και όσο οι κοινωνίες στηρίζουν την «πράσινη» συνείδηση, είναι πιθανό αυτό το ποσοστό να αυξηθεί. Μάλιστα, η Amazon έχει ήδη δεσμευτεί ότι θα εκμηδενίσει τις εκπομπές άνθρακα ως το 2040 και ότι έως το 2025 θα χρησιμοποιεί αποκλειστικά ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Επιπρόσθετα, μία ανερχόμενη τάση στο e-commerce είναι αυτή του Augmented Reality (AR), δηλαδή της επαυξημένης πραγματικότητας. Μέσω αυτής, ο αγοραστής έχει μία πλήρως ρεαλιστική εμπειρία αγοράς, όπου μπορεί να δει το προϊόν που επιθυμεί να αγοράσει σε φυσικό περιβάλλον.
