Η αυξανόμενη ανάγκη για διανομή αγαθών –ιδιαίτερα στη μετά την πανδημία εποχή– έχει καταστήσει τη ναυτιλία έναν από τους πλέον ανταγωνιστικούς κλάδους στην επιχειρηματική αγορά, ο οποίος σταδιακά ψηφιοποιείται σύμφωνα με τις επιταγές της νέας εποχής.
Άρθρο του κ. Σπύρου Ροδόπουλου, υπεύθυνου επικοινωνίας της YESAdvisory (έντυπο τεύχος Ιουνίου 2023).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών για το 2022, η ναυτιλία στην Ελλάδα προσφέρει το 7% του ΑΕΠ, απασχολώντας περισσότερους από 200.000 εργαζόμενους, ενώ παράλληλα παράγει ετήσιο τζίρο άνω των 17 δισ. ευρώ.
Λαμβάνοντας υπόψη την ψηφιακή και τη διαδικτυακή υπερεξάρτηση των μεγάλων, των μικρομεσαίων και των μικρών επιχειρήσεων, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι η ναυτιλία του σήμερα διαφέρει σημαντικά από τη ναυτιλία του χθες. Πλέον η εικόνα μιας επιχείρησης δεν αποτελεί απόρροια αποκλειστικά των οικονομικών της στοιχείων ή του αριθμού των πελατών της, αλλά διαμορφώνεται και από το ψηφιακό της αποτύπωμα.
Στην Ελλάδα η ναυτιλία υπήρξε παραδοσιακά ένας κλάδος που προκαλούσε δέος. Κάποτε, στα ονόματα των μεγάλων Ελλήνων εφοπλιστών ο κόσμος έβρισκε μια ιδιαίτερη αίγλη, που δύσκολα διέκρινε άλλα επαγγέλματα. Για πολλά χρόνια, δεκαετίες ολόκληρες, τα πρόσωπα των ταγών της ναυτιλίας ήταν αναπόσπαστο σύμβολο εθνικής και οικονομικής υπεροχής, σε βαθμό που ακόμα και η προσωπική τους ζωή αποτελούσε προϊόν μαζικής κατανάλωσης.
Καθώς όμως το παγκόσμιο πολιτικοοικονομικό σύστημα μεταβαλλόταν και ο πλανήτης βρισκόταν προ των πυλών ενός νέου «κοινωνικού συμβολαίου», η εικόνα του απροσπέλαστου και επιτυχημένου εφοπλιστή άρχισε σταδιακά να χάνει την αίγλη της. Με το πέρασμα στον 21ο αιώνα, οι ναυτιλιακές επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, βρήκαν στο διαδίκτυο ένα νέο τρόπο για να ανακτήσουν τη θέση και την πραγματική εικόνα τους στην κοινή γνώμη.
Με τη χρήση του διαδικτύου στην Ελλάδα να έχει αγγίξει το 91% (σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών), το digital marketing έχει γίνει πλέον αναπόσπαστο κομμάτι των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και αναγκών κάθε επιχείρησης, και οι ναυτιλιακές δεν αποτελούν εξαίρεση. Είτε μιλάμε για B2C είτε για B2B ναυτιλιακή δραστηριότητα, το ψηφιακό μάρκετινγκ μπορεί να λειτουργήσει επικουρικά ή και καταλυτικά στην εικόνα κάθε επιχείρησης.
Αμεσότητα
Πριν από την ψηφιακή επανάσταση, το μάρκετινγκ στο ναυτιλιακό κλάδο ήταν μία συνομιλία πομπού – δέκτη, χωρίς όμως ο δέκτης να έχει τη δυνατότητα να απαντήσει άμεσα. Η «απάντησή» του μεταφραζόταν στις μηνιαίες και στις ετήσιες οικονομικές λίστες των επιχειρήσεων που παρελάμβαναν ετεροχρονισμένα. Ανάμεσα σε έναν τεράστιο όγκο οικονομικών αναλύσεων επί χάρτου, οι ειδικοί έπρεπε να «μεταφράσουν» προσεκτικά το πελατειακό αποτύπωμα και να προσπαθήσουν να βρουν τον «παλμό» του καταναλωτή.
Το digital marketing έδωσε τη δυνατότητα στο «δέκτη» να απαντήσει και να επικοινωνήσει άμεσα με τον εκάστοτε «πομπό», μετατρέποντας έτσι την επιχείρηση σε έναν άτυπο «φίλο». Πλέον οι εταιρείες μπορούν να προσαρμόζουν την εμπειρία του πελάτη εύκολα, γρήγορα και περισσότερο αποτελεσματικά.
Για παράδειγμα, πολλές ναυτιλιακές εταιρείες χρησιμοποιούν το digital marketing για να αναρτούν το οπτικοακουστικό περιεχόμενο που γνωρίζουν ότι αρέσει στο κοινό τους. Το περιεχόμενο αυτό μπορεί να είναι ενημερωτικό, ψυχαγωγικό, διαφημιστικό, ανθρωπιστικό κ.ο.κ.
Με τη βοήθεια λογισμικών (όπως του Google Analytics), του SEO (Search Engine Optimization), των social media ή ακόμα και της αποστολής μαζικών e-mail, οι ναυτιλιακές μπορούν να αποκτήσουν τεράστια δημοφιλία στο κοινό της αρεσκείας τους. Το ισχυρό πλεονέκτημα του ψηφιακού μάρκετινγκ είναι το γρήγορο και μετρήσιμο αποτέλεσμα. Με ένα μόνο κλικ, η επιχείρηση έχει στη διάθεσή της όλες τις πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη συμπεριφορά, την αντίδραση και το δημογραφικό προφίλ του κοινού της.
Οι προκλήσεις
Ωστόσο το σημερινό ψηφιακό οικοσύστημα βρίσκεται σε διαδικασία έντονων αλλαγών. Οι ανερχόμενες τεχνολογίες αλλάζουν σημαντικά το λεγόμενο «Web 2.0», κάτι που δημιουργεί «πονοκέφαλο» σε πολλές ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Αυτή η ψηφιακή «αναστάτωση» ευνοεί τις νεοσύστατες εταιρείες που στελεχώνονται κυρίως από εργαζόμενους πλήρως εξοικειωμένους με όλες τις πτυχές της ψηφιακής πραγματικότητας.
Τα νέα επιχειρηματικά μοντέλα που δημιουργούνται στον ψηφιακό κόσμο κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Μακροπρόθεσμα, οι ψηφιακές δυνατότητες που θα έχουν αυτές στα χέρια τους, θα ανοίξουν τεράστιες ευκαιρίες στον κλάδο.
Οι νεοσύστατες ναυτιλιακές επιχειρήσεις χρησιμοποιούν τις νέες ψηφιακές τεχνολογίες προκειμένου να αναπτύξουν μια ποικιλία καινοτόμων επιχειρηματικών μοντέλων που βελτιώνουν σημαντικά την εμπειρία των πελατών. Στο μέλλον, αυτές οι επιχειρήσεις θα μπορούν να αποδυναμώσουν όσες μέχρι σήμερα καλά εδραιωμένες ναυτιλιακές επιχειρήσεις παρουσιάζουν σημαντικά ψηφιακά ελλείμματα. Το ερώτημα, επομένως, είναι πόσο καλά προετοιμάζονται οι ναυτιλιακές εταιρείες στο σύνολό τους, για να αντέξουν το βάρος της νέας ψηφιακής πραγματικότητας.
