Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου
Εκπρόσωπος μιας ορθολογικής σκέψης που συχνά φαντάξει ‘ξένη’ με τα καθ’ ημάς, έμπειρος μελετητής της σιδηροδρομικής βιομηχανίας και οπαδός της κοινωνικής συναίνεσης στην επίλυση δύσκολων προβλημάτων που φέρνουν σε αντιπαράθεση το δημόσιο με το ιδιωτικό συμφέρον, ο Thomas Zunder διδάσκει στη σχολή Mechanical & Systems Engineering στο Πανεπιστήμιο του Νιουκάστλ. Παράλληλα είναι μέλος της ερευνητικής ομάδας στο NewRail Centre for Railway Research του ιδίου πανεπιστημίου και με αυτή τη ιδιότητά του βρέθηκε στην Αθήνα όπου συμμετείχε σε πανευρωπαϊκό συνέδριο για τις μεταφορές. Εκεί τον συνάντησε το L&M και είχε μαζί του μια επίκαιρη συζήτηση για το καυτό θέμα της πώλησης του ΟΣΕ.
O δημόσιος σιδηροδρομικός φορέας της Ελλάδας βρίσκεται στη λίστα των περιουσιακών στοιχείων του ελληνικού δημοσίου που η Τρόικα μας ζητάει επίμονα να πουλήσουμε. Ποια είναι η άποψή σας σχετικά;
Θεωρώ σωστή την πολιτική που ακολουθεί αυτό το διάστημα η Ευρωπαϊκή Ένωση και συνίσταται στο να διαχωριστεί η υποδομή του σιδηροδρομικού δικτύου από τη λειτουργία των σιδηροδρομικών εταιρειών. Προσέξτε: είναι κάτι διαφορετικό αυτό που υποστηρίζω. Από εκεί και πέρα, το αν θα διατηρηθεί η υποδομή ως περιουσιακό στοιχείο του κράτους ή θα πωληθεί είναι απόφαση της εθνικής κυβέρνησης.
Στη δική σας χώρα έχει λυθεί το θέμα έτσι δεν είναι;
Εδώ και πολλά χρόνια. Το αποτέλεσμα του διαχωρισμού γενικά επιτρέπει την ανάδυση υγιούς ανταγωνισμού και την ανάπτυξη του σιδηροδρόμου, το θέμα όμως είναι πόσο ανταγωνισμό επιτρέπεις να ‘ανθήσει’ σε κάθε περίπτωση. Στην περίπτωση των βρετανικών σιδηροδρόμων, μεγάλο κομμάτι της βιομηχανίας βρίσκεται ακόμα υπό τον έλεγχο του δημοσίου, έτσι τα αποτελέσματα είναι …μεικτά.
Σε γενικές γραμμές όμως; Μπορούμε να έχουμε μια τελική αποτίμηση;
Έχουμε νομίζω καλύτερη οργάνωση δρομολογίων, έχουμε καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, έχουμε καλύτερα τρένα, ο κόσμος έχει πια περισσότερες επιλογές και σε γενικές γραμμές εκτιμώ ότι τα αποτελέσματα του διαχωρισμού υποδομής και λειτουργίας, με την παρουσία όμως του δημόσιου τομέα στην υποδομή είναι θετικά για το Ηνωμένο Βασίλειο.
Τι γίνεται με τις επενδύσεις στις υποδομές;
Στο Ηνωμένο Βασίλειο οι επενδύσεις στις υποδομές χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από το κράτος κι αυτό συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία. Επομένως μέχρι αυτή τη στιγμή δεν έχει τεθεί ζήτημα υποστήριξης και περάτωσης των επενδύσεων στις υποδομές. Το πρόβλημα εντοπίζεται σε χώρες όπου το κράτος δεν διαθέτει επαρκή κεφάλαια για τη χρηματοδότηση αναγκαίων έργων και αναζητάει τη συνεργασία του ιδιωτικού τομέα.
Τι γνώμη έχετε για το σιδηροδρομικό cargo; Μπορεί να κερδίσει μερίδιο στην μεταφορική αγορά;
Το ζήτημα είναι να συνδέσουμε τη σιδηροδρομική μεταφορά με τις γεωγραφικές αποστάσεις και τη μορφολογία των εδαφών. Η σιδηροδρομική μεταφορά είναι καταλληλότερη για μεταφορές μεγάλων αποστάσεων. Από την άλλη πλευρά, οι εμπορευματικές μεταφορές κυριαρχούνται όπως πολύ καλά γνωρίζετε από πλήθος ιδιωτικών εταιρειών οι οποίες ανταγωνίζονται σκληρά η μια την άλλη και προσπαθούν να μειώσουν τόσο το κόστος, όσο και το περιβαλλοντικό αποτύπωμά τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι υπάρχουν εξαιρετικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη θαλάσσια μεταφορά ή την οδική κι ενδεχομένως αυτές να μπορούσαν να πετύχουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα εάν αξιοποιούσαν το σιδηρόδρομο.
Στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα λόγω της κρίσης και της αύξησης της τιμής των καυσίμων, πολλοί Έλληνες ανακαλύπτουν και πάλι το τρένο. Πως σας φαίνεται αυτό;
Αν κάνεις το σιδηροδρομικό ταξίδι συναρπαστικό, τότε θα δεις τα τρένα να γεμίζουν από επιβάτες. Στην Αγγλία, αλλά και τη Γερμανία απ΄ ότι μαθαίνω, ο αριθμός των επιβατών του σιδηρόδρομου έχει αυξηθεί έντονα. Μάλιστα φτάσαμε στην αντίπερα όχθη στην Αγγλία: είναι τόσο μεγάλη η ζήτηση εισιτηρίων και τόσο μικρή η χωρητικότητα τρένων και γραμμών που υπάρχει πλέον πρόβλημα. Μάλιστα φτάσαμε στο σημείο να ενθαρρύνει πλέον η κυβέρνηση τον κόσμο να ταξιδεύει με τα λεωφορεία που για χρόνια είχαν υποστεί καθίζηση…
Πριν την κρίση, η Ελλάδα φιλοδοξούσε να αποτελέσει ένα είδος πύλης προς την Ευρώπη, ένα μεγάλο διαμετακομιστικό κέντρο που θα συνέδεε Μέση Ανατολή ή Αφρική με την Ευρώπη. Τι γνώμη έχετε;
Αυτή τη στιγμή αυτό το ρόλο της ‘πύλης’ παίζουν κατά κύριο λόγο το ʼμστερνταμ, το Αμβούργο και σε μικρότερο βαθμό το Λονδίνο. Πιστεύω όμως ότι υπάρχει ανάγκη για ένα μεγάλο hub, για μια ισχυρή πύλη κι ένα feeder port στη Μεσόγειο και στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα θα μπορούσε να συγκεντρώσει τις προσπάθειές της στο να αναλάβει αυτό το ρόλο. Απ΄ όσο γνωρίζω υπάρχουν δυνατότητες για κάτι τέτοιο στην Ελλάδα. Η γεωγραφική της θέση είναι σημαντική και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό πόλο στη Μεσόγειο, ειδικά στις θαλάσσιες μεταφορές.
Η κρίση αποδίδεται από κάποιους στην ακόρεστη βουλιμία των αγορών για υπερκέρδη, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ανάπτυξη, χωρίς ενίσχυση των παραγωγικών αγορών, ούτε εδώ ούτε πουθενά την Ευρώπη. Πιστεύετε ότι οι αγορές αυτονομήθηκαν από την πολιτική;
Δεν υπάρχει αυτό που λέμε ‘Η Αγορά’. Οι αγορές δημιουργούνται από τους ανθρώπους, είναι κατασκευάσματα τα οποία εξυπηρετούν τους τρόπους και τους χώρους όπου αναπτύσσονται οι επιχειρήσεις. Από τη στιγμή λοιπόν που είναι ανθρώπινα δημιουργήματα, μπορούμε εμείς, οι κατασκευαστές τους, να τους προσδώσουμε την εικόνα που θέλουμε να έχουν.
Να ρυθμίζουμε ή να απορυθμίζουμε φαντάζομαι…
Η ρύθμιση και η απορύθμιση είναι πράγματι μια από τις λειτουργίες που έχουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε. Πιστεύω στους μηχανισμούς των αγορών, αλλά πιστεύω παράλληλα ότι υπάρχουν πολλών ειδών και διαφόρων τύπων αγορές. Ασφαλώς υπάρχουν διαφορετικοί στόχοι γι΄ αυτό θεωρώ ότι η κοινωνία είναι αυτή που θα αποφασίσει τι είδους αγορές χρειαζόμαστε και ποιοι στόχοι θα τίθενται κάθε φορά.
————————————————————————————
Thomas Zunder
Ο Thomas Zunder ασχολείται εδώ και δύο δεκαετίες με το supply chain management, τα logistics, τις προμήθειες και τις διανομές. Έχει εργαστεί ως σύμβουλος μικρομεσαίων, μεσαίων και πολυεθνικών επιχειρήσεων, ως μέλος εσωτερικών και εξωτερικών ομάδων, και έχει συμμετάσχει στην κατάρτιση και υλοποίηση σύνθετων λύσεων μεταφοράς στον οδικό, σιδηροδρομικό και θαλάσσιο τομέα. Έλαβε πτυχίο Οικονομικής και Κοινωνικής Ιστορίας από το Πανεπιστήμιο του Sheffield (1986), MSc in Distribution & Logistics από το Πανεπιστήμιο του Cranfield (1998) και είναι μέλος του Chartered Institute of Purchasing and Supply και του φημισμένου Chartered Institute of Logistics and Transport. Γράφει συστηματικά στα σημαντικότερα ακαδημαϊκά περιοδικά των κλάδων που παρακολουθεί όπως το International Journal of Applied Logistics, το Logistics & Transport Focus, το Journal of Transportation Research κ.ά.. Έχει εργαστεί πως project manager σε ευρωπαϊκά έργα και μεταξύ αυτών στα eFreight, (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2010 -2012), SUPERGREEN: Green Corridors and Co-modality (Ε. Ε. 2010- 2013), BE LOGIC: logistics benchmarking and standards (Ε.Ε. 2008- 2011), RETRACK: railfreight logistics research (Ε.Ε. , 2007- 2011), FREIGHTWISE: systems and intermodality (Ε.Ε., 2005- 2009) κ.ά.
