Εκτιμάται ότι η επαφή του ναυτικού με δικούς του ανθρώπους στη στεριά έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια και πολλοί σχολιάζουν ότι τα «σημερινά παιδιά στη θάλασσα» δεν χάνουν όσα έχαναν οι παλιότερες γενιές. Είναι όντως μια «ευνοημένη» (όπως την αποκαλούν) γενιά η σημερινή;
Άρθρο του κ. Άρη Κτενά, HSEQ Superintendent / Company Security Officer (τεύχος Μαΐου 2023)
Πρόσφατες έρευνες μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) για τους ναυτικούς, κατέδειξαν ότι έχει μειωθεί πλέον ο βαθμός ικανοποίησής τους σε όλα σχεδόν τα επίπεδα της ζωής μέσα στο καράβι. Οι ναυτικοί σήμερα, σχεδόν στα μέσα του 2023, αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα, που είναι τα εξής:
- Θέματα έλλειψης άδειας για να βγουν στην ακτή / στεριά, καθώς και καθυστερήσεις στην αντικατάστασή τους για να βγουν στις προγραμματισμένες άδειές τους (διακοπές). Σε αυτά τα ζητήματα προστίθενται οι αυξημένες προσπάθειες από ορισμένους πλοιοκτήτες να πείσουν τους ναυτικούς να παραμένουν εν πλω για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, λόγω των δυσκολιών αντικατάστασης που άφησε η πανδημία αλλά και εξαιτίας της εκτόξευσης των τιμών στα ναύλα.
- Φόρτος εργασίας, κόπωση και υψηλή πίεση, αυξημένες γραφειοκρατικές απαιτήσεις, αναποτελεσματική καθοδήγηση, έλλειψη ενσυναίσθησης από τους προϊσταμένους τους και, το κυριότερο… «κοινωνική απομόνωση».
- Ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των εταιρειών που παρέχουν προγράμματα υγείας και σωματικής ευεξίας, μια και προς το παρόν ελάχιστες εταιρείες έχουν δώσει βαρύτητα σε αυτόν τον τομέα.
- Περιορισμένη πρόσβαση σε υποστήριξη ψυχικής υγείας και σε ιατρικές / συμβουλευτικές υπηρεσίες για την ευημερία τους, οδηγίες οι οποίες είναι πλέον απαραίτητες και έχουν αναγνωριστεί ως βιοτικές ανάγκες από τη νέα γενιά των ναυτικών.
- Ανησυχίες για την πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη, τόσο πάνω στο καράβι όσο και σε συγκεκριμένα (πολλά στον αριθμό) λιμάνια.
- Ζητήματα συνδεσιμότητας στη θάλασσα. Παρόλο που τα συστήματα των τηλεπικοινωνιακών δικτύων βελτιώθηκαν σημαντικά, ακόμα εμφανίζονται περιορισμοί στην ταχύτητα και στη συνδεσιμότητα, ενώ η ποιότητα της σύνδεσης στο διαδίκτυο εξαρτάται από τα χρήματα που επενδύει κάθε ναυτιλιακή εταιρεία.
- Ανησυχίες για το αυξανόμενο κόστος ζωής παγκόσμια, για τα εμπόδια στην επαγγελματική τους ανέλιξη αλλά και για την πορεία στους μισθούς τους, οι οποίοι, είναι μεν υψηλοί σε σχέση με τους μισθούς για διάφορα επαγγέλματα στη στεριά, ωστόσο παραμένουν στάσιμοι τα τελευταία χρόνια, την ώρα που ο πληθωρισμός καλπάζει σε όλο τον κόσμο.
- Προκλήσεις που σχετίζονται με το φαγητό τους στο πλοίο, συμπεριλαμβανομένων ανεπαρκών προϋπολογισμών τροφίμων, φτωχών –σε ποιότητα και υγιεινή– τροφών, ανεπαρκών μαγείρων και έλλειψης διατροφικής εκπαίδευσης από την πλοιοκτήτρια εταιρεία, ώστε να κρατήσουν το σώμα και το πνεύμα τους υγιές κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους στο καράβι.
- Μεικτές και αντικρουόμενες αντιλήψεις των ναυτικών περί κανονισμών και κανόνων, οι οποίες οφείλονται στις διαφορετικές κοινωνικοοικονομικές προσλαμβάνουσες κάθε ναυτικού, βάσει και του τόπου καταγωγής του. Με άλλα λόγια, η άγνοια πολλών για το σεβασμό της διαφορετικότητας και η έλλειψη εκπαίδευσής τους στην ετερογένεια (diversity) έχουν ως πιθανά αποτελέσματα (μεταξύ άλλων) το bullying, το harassment αλλά και τις σεξουαλικές επιθέσεις κατά την παραμονή τους στο καράβι.
- Ανεπαρκείς επιλογές ψυχαγωγίας, συμπεριλαμβανομένης της αυξανόμενης απομόνωσης και της δυσκολίας των ναυτικών να «συνδεθούν» μεταξύ τους μέσω δημιουργικής διασκέδασης ή ψυχαγωγίας, καθώς καταγράφεται έλλειψη δελεαστικών δραστηριοτήτων σε κοινόχρηστους χώρους για την ενθάρρυνση των ναυτικών να αλληλεπιδράσουν.
Το να σκύψουν οι ναυτιλιακές εταιρείες πάνω σε αυτά τα 10 σοβαρά ζητήματα, ίσως είναι η νέα πρόκληση γι’ αυτές στον αγώνα να μείνουν μπροστά στην παγκόσμια ανταγωνιστικότητα για τα καλύτερα ναυτικά «ταλέντα» της αγοράς. Μένει να δούμε ποιες από τις εταιρείες θα σηκώσουν το γάντι των προβληματισμών που θέτουν οι επαγγελματίες της θάλασσας.
