Για μια μακρά περίοδο στην επιχειρηματική ιστορία, η αποθήκευση, η μεταφορά, το μέγεθος των αποθεμάτων, καθώς και οι λειτουργίες που σχετίζονται με τη ροή των προϊόντων μέχρι τον τελικό καταναλωτή, αποτελούσαν δευτερεύουσα δραστηριότητα για τις εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις της χώρας, αλλά και διεθνώς.
Άρθρο του κ. Αθανάσιου Σαββάκη, προέδρου του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (τεύχος Σεπτεμβρίου 2021)
Η διεθνοποίηση της αγοράς τα τελευταία είκοσι χρόνια ώθησε τις επιχειρήσεις σε μία μεγάλη στροφή: Πλέον αποτελεί κοινή συνείδηση ότι τα μεταβλητά έξοδα, το αυξανόμενο κόστος μεταφοράς και αποθήκευσης, αλλά και τα αποθέματα πρέπει να μειωθούν, με στόχο την αποδέσμευση κεφαλαίων.
Προς την κατεύθυνση αυτή, στη μοντέρνα επιχειρηματικότητα επικρατεί η τάση του logistics outsourcing, καθώς έχει αποδειχθεί ότι η προμήθεια υπηρεσιών από τρίτους είναι οικονομικότερη και μειώνει σημαντικά το κόστος του τελικού προϊόντος.
Το ελληνικό περιβάλλον των logistics χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σημαντικών προβλημάτων, αλλά και από αναμφισβήτητες προοπτικές, μεταξύ των οποίων δεσπόζουσα θέση κατέχει η ανάδειξη της βόρειας Ελλάδας και της Θεσσαλονίκης ειδικότερα σε ένα ισχυρό διαμετακομιστικό κόμβο στην ευρύτερη περιοχή της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ο ρόλος που μπορεί να παίξει η βόρεια Ελλάδα στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και των παρευξείνιων χωρών έχει επισημανθεί και υπερτονισθεί τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό και έχουν αναληφθεί διάφορες πρωτοβουλίες εδραίωσής του.
O ΣΒΕ, αντιλαμβανόμενος τη σημασία των logistics και της διαχείρισης της εφοδιαστικής για την ενίσχυση των σύγχρονων μεταποιητικών επιχειρήσεων της βόρειας Ελλάδας, προχώρησε έγκαιρα στην ανάδειξη των αναπτυξιακών προοπτικών του τομέα, μέσα από τη συμμετοχή και την υποστήριξή του, κατά το παρελθόν, στην Εταιρεία Ανάπτυξης Ιδιωτικών Υποδομών Βορείου Ελλάδος, η οποία χρηματοδότησε επτά κέντρα logistics στην περιοχή.
Θεωρούμε ότι σήμερα ειδικότερα, τα logistics πρέπει άμεσα να αναχθούν σε τομέα παρεμβάσεων πρώτης προτεραιότητας για την ελληνική οικονομία, προκειμένου να εξαλειφθούν τα υφιστάμενα προβλήματα και να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη από τη λειτουργία τους, για μια βιώσιμη και ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη.
Η πανδημία μείωσε την εμπορική δραστηριότητα παγκοσμίως, προκαλώντας κατακόρυφη πτώση της δραστηριότητας των εφοδιαστικών αλυσίδων, με τις υπηρεσίες μεταφορών κάθε τύπου, αποθηκεύσεων και υποστηρικτικών προς τη μεταφορά δραστηριοτήτων, να πλήττονται σε μεγάλο βαθμό. Οι αεροπορικές μεταφορές, για παράδειγμα, έφτασαν σε σχεδόν οριακή λειτουργία, με τη μείωση των δραστηριοτήτων τους να ξεπερνά το 80%.
Σιδηροδρομική σύνδεση των βασικών λιμένων
Λαμβάνοντας υπόψη ότι στην Ελλάδα η εφοδιαστική αλυσίδα συνεισφέρει περίπου το 9% του ΑΕΠ, με κύκλο εργασιών που αντιστοιχεί σε ποσό περίπου 15 δισ. ευρώ, αλλά και με δεδομένο τον κομβικό της ρόλο στην υποστήριξη όλων των τομέων της οικονομίας, με πρώτη τη μεταποίηση, κρίνονται απαραίτητες κάποιες άμεσες παρεμβάσεις της πολιτείας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του κλάδου.
Ενδεικτικές παρεμβάσεις προς αυτή την κατεύθυνση και με έμφαση στην περιφερειακή ανάπτυξη και στην έμπρακτη αναβάθμιση του κλάδου μπορεί να είναι:
- Η διασύνδεση των λιμένων Θεσσαλονίκης, Καβάλας και Αλεξανδρούπολης με τις υφιστάμενες σιδηροδρομικές υποδομές.
- Η ανάπτυξη κέντρων logistics για την εξυπηρέτηση των αναγκών της βιομηχανίας, και μάλιστα εντός βιομηχανικών περιοχών και επιχειρηματικών πάρκων, ή πλησίον αυτών.
- Η ολοκλήρωση της ηλεκτροδότησης του εθνικού σιδηροδρομικού άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης – Ειδομένης.
- Η περαιτέρω και ουσιαστική αξιοποίηση περιφερειακών λιμανιών, τα οποία με συγκεκριμένο business plan θα αναδειχθούν σε τοπικούς πόλους ανάπτυξης και διευκόλυνσης της διεθνοποίησης και της εξωστρέφειας των εγκατεστημένων στην περιοχή της εμβέλειάς τους επιχειρήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, και προκειμένου η χώρα μας να αναδειχθεί σε κέντρο logistics και να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων, πρέπει να εφαρμόσουμε μία ολοκληρωμένη στρατηγική, ανάλογη αυτών της Ιρλανδίας, της Φινλανδίας ή της Ολλανδίας.
Η πολιτεία οφείλει έγκαιρα να διαμορφώσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις υγιούς ανταγωνισμού, και μεταξύ των προτεινόμενων παρεμβάσεων πρωτεύουσα θέση κατέχουν:
Α. Η δημιουργία βασικών υποδομών logistics.
Β. Οι θεσμικές μεταρρυθμίσεις και ο σχεδιασμός ενός ευνοϊκότερου περιβάλλοντος δραστηριοποίησης των επιχειρήσεων.
Γ. Οι απαραίτητες υποδομές υποστήριξης.
