Βασιλική Λαιζηνού (ILME, ECBL): Aκαδημαϊκή προοπτική των Logistics και πιστοποιήσεις ELA

Η ανάγκη για την ανάπτυξη μιας κοινής γλώσσας – αντίληψης μεταξύ των στελεχών της εφοδιαστικής αλυσίδας εντείνεται από τις απανωτές κρίσεις των τελευταίων ετών, γεγονός που αναδεικνύει περαιτέρω το ρόλο της πιστοποίησης δεξιοτήτων κατά τα αναγνωρισμένα επιστημονικά πρότυπα.

Άρθρο της κ. Βασιλικής Λαιζηνού, μέλους Δ.Σ. του Ινστιτούτου Logistics Management Ελλάδας (ILME) και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την πιστοποίηση ELA (ECBL).*

Η πιστοποίηση ELA (European Logistics Association) αποτελεί μια από τις βασικές δράσεις του European Logistics Association (ELA) και του Ινστιτούτου Logistics Management Ελλάδας (ILME), που από την ίδρυσή του είναι πλήρες μέλος του ELA. Ως πιστοποίηση ορίζεται η διαδικασία μέσα από την οποία το στέλεχος αποδεικνύει ότι έχει τις γνώσεις, τις εμπειρίες και τις δεξιότητες που απαιτούνται για να φέρει εις πέρας όσα απαιτεί η θέση του στην εφοδιαστική αλυσίδα.

Κατά το 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Green Transport & Logistics, με τίτλο «Navigating the Future», το οποίο διοργάνωσε η «Τεχνοεκδοτική / T-Press» στις 17 Φεβρουαρίου, στο πάνελ με τίτλο «The Academic Perspective», όπου εκπροσώπησα τον ILME, είχα μια πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση, σε απευθείας σύνδεση από το εξωτερικό, με τον κ. Helmut Zsifkovits, καθηγητή Industrial Logistics στο University of Leoben στην Αυστρία. Ο κ. Zsifkovits παρουσίασε τις βασικές αρχές και τη δομή της πιστοποίησης ELA, ξεκινώντας από τα εξής ερωτήματα / προκλήσεις που οδήγησαν στο συγκεκριμένο πλαίσιο:

1. Τι θα επιτυγχάναμε εάν οι logisticians διεθνώς χρησιμοποιούσαν κοινή ορολογία, βάσει μιας κοινής αντίληψης των όρων που χρησιμοποιούνται καθημερινά στον κλάδο;
2. Πώς ανταποκρινόμαστε στην ανάγκη για βελτιωμένες δεξιότητες και ικανότητες, ειδικότερα σε περιόδους έλλειψης καταρτισμένων στελεχών, όπως είναι η σημερινή;
3. Πώς μπορούμε να αυξήσουμε την ικανοποίηση των πελατών, προσφέροντας εκπαίδευση υψηλής ποιότητας στους logisticians και αξιολογώντας τους με ενιαία κριτήρια;
4. Θα ήταν χρήσιμο για τα τμήματα HR (ανθρώπινου δυναμικού) να δημιουργήσουν προγράμματα κατάρτισης και να προσλαμβάνουν εργαζόμενους σύμφωνα με τα πρότυπα, ώστε να διασφαλίζεται μια κοινή αντίληψη για τα logistics στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτήν;

Η πιστοποίηση ELA βασίζεται στα πρότυπα ELA, στοχεύει σε ένα εναρμονισμένο επίπεδο προσόντων, απευθύνεται σε επαγγελματίες και αντανακλά τις προσδοκίες απόδοσης στο χώρο εργασίας. Η ανάπτυξη των προτύπων αυτών απαιτεί από κοινού συνεργασία με τον κλάδο, ενώ η αξιολόγηση αφορά την επάρκεια των ικανοτήτων των στελεχών σε συγκεκριμένους τομείς.

Η δομή της πιστοποίησης ELA απεικονίζεται σχηματικά με έναν τροχό (σχήμα 1), στον οποίο τοποθετούνται τα modules που θεωρούνται σημαντικά για έναν logistician. Ο κυκλικός δίσκος περιλαμβάνει βασικές αρχές αλλά και στρατηγικά στοιχεία της εφοδιαστικής.

Προσφέρονται 3 επίπεδα πιστοποίησης:

1. Junior, για στελέχη λειτουργικής / επιχειρησιακής διοικητικής βαθμίδας.
2. Senior, για διευθυντές / συμβούλους που ελέγχουν διαφορετικές λειτουργίες σε ένα δίκτυο logistics.
3. Strategic, για ανώτερα διευθυντικά στελέχη.

Σε κάθε επίπεδο, αντιστοιχούν διαφορετικά modules (συνολικά 12). Σε κάθε module ανά επίπεδο, αντιστοιχεί λίστα προτύπων (συνολικά 450) βάσει ικανοτήτων. Ο σχεδιασμός Logistics και Supply Chain ενδιαφέρει περισσότερο τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη.

Το βασικό πλαίσιο συμπληρώνεται από μια εκτενή βάση δεδομένων με περισσότερες από 1.000 ερωτήσεις αξιολόγησης για τα επίπεδα Junior και Senior, ενώ οι εξετάσεις πλέον προσφέρονται και διαδικτυακά, μέσω πλατφόρμας Moodle, από τα κεντρικά γραφεία του ELA στις Βρυξέλλες.

Η πιστοποίηση αφορά φυσικά πρόσωπα, και προσφέρεται από τον ELA με δύο τρόπους: είτε στο συνολικό πρόγραμμα, σε ένα από τα τρία επίπεδα, είτε ανά module, εάν π.χ. κάποιος επιθυμεί να πιστοποιηθεί μόνο για διαχείριση αποθήκης είτε μεταφορών ή αγορών. Παράλληλα προσφέρεται αξιολόγηση προγραμμάτων κατάρτισης των παρόχων εκπαίδευσης (ιδιωτικές εταιρείες ή πανεπιστήμια), ως προϋπόθεση για την πιστοποίηση των στελεχών.

Το πρόγραμμα πιστοποίησης ELA αναγνωρίζεται διεθνώς, καθώς εφαρμόζεται σε περισσότερες από 20 χώρες, στο μεγαλύτερο μέρος της δυτικής και της κεντρικής Ευρώπης, αλλά και στην Αίγυπτο, στο Καζακστάν και στη Νότια Αφρική. Η αξιολόγηση γίνεται από τα National Certification Councils (NCCs), όπως είναι το ILME για την Ελλάδα και την Κύπρο.

Διαρκής αναθεώρηση

Καθώς τα logistics μεταβάλλονται ταχέως, με νέες τεχνολογίες, προκλήσεις, ελλείψεις κλπ., προβλέπεται διαδικασία διαρκούς βελτίωσης και πλήρους αναθεώρησης των προτύπων περίπου ανά 5ετία. Στη διαδικασία εμπλέκονται μέλη του ELA και εκπρόσωποι του κλάδου, ενώ πραγματοποιούνται εργαστήρια με συμμετοχή διευθυντικών στελεχών και ακαδημαϊκών. Η πιο πρόσφατη έκδοση των προτύπων περιλαμβάνει σύγχρονες τάσεις, όπως ψηφιοποίηση, ανθεκτικότητα και βιωσιμότητα.

Οι εισηγήσεις των επιστημόνων

Η Ελλάδα αποτελεί έναν από τους μοχλούς των εξελίξεων σε ό,τι αφορά το πλαίσιο της πιστοποίησης ELA, με το ILME να αναδεικνύεται σε έναν ισχυρό και σημαντικό συνεργάτη του ELA. Στο συνέδριο «Navigating the Future» η παρουσία του προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού, μέσα από τις πολύ ενδιαφέρουσες εισηγήσεις.

Ο καθηγητής Helmut Zsifkovits τόνισε πως η πιστοποίηση ELA προσδίδει επαγγελματική ταυτότητα στο logistician, καθώς τα πρότυπα ELA είναι εναρμονισμένα με το ευρωπαϊκό πλαίσιο προσόντων για τα διάφορα διοικητικά επίπεδα της εφοδιαστικής. Στην Ελλάδα ο θεσμός λειτουργεί από το 2016, ενώ από το 2022 λειτουργεί και στην Κύπρο, με αυξανόμενο αριθμό επαγγελματιών να εντάσσονται και να ολοκληρώνουν το πρόγραμμα κάθε χρόνο.

Ο κ. Δημήτρης Φωλίνας αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics Βόρειας Ελλάδας και καθηγητής στο Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος, αναφέρθηκε στη σημαντική πρόοδο που καταγράφεται τα τελευταία 10 χρόνια στον τομέα της εκπαίδευσης στη διοίκηση της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα, αλλά και στην απαραίτητη σύνδεση της ακαδημαϊκής έρευνας με την αγορά, η οποία καλείται να δώσει ρόλους στα νεοεισερχόμενα στελέχη.

Ο κ. Φωλίνας τόνισε επίσης την ανάγκη χαρτογράφησης των τυπικών προσόντων των απασχολουμένων στον κλάδο, πτυχιούχων ή μη ή/και πιστοποιημένων στελεχών, καθώς και της αποτύπωσης του ρόλου και της καριέρας του logistician στις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, προκειμένου να ποσοτικοποιηθεί η συμβολή της εκπαίδευσης και της πιστοποίησης στον κλάδο.

Ο κ. Δημήτρης Ζήσης, επίκουρος καθηγητής Διοικητικής Επιστήμης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επισήμανε την ανάγκη περαιτέρω ανάπτυξης των προσφερόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων στην Ελλάδα. Εκτίμησε πως για τον κλάδο με τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στο ΑΕΠ της χώρας (άνω του 10%) είναι πολύ λίγα τα μόλις 2 προπτυχιακά προγράμματα που προσφέρονται σήμερα από τα ελληνικά πανεπιστήμια, αναγνωρίζοντας βέβαια την ύπαρξη πλήθους άλλων προγραμμάτων από ιδιωτικά κολλέγια και εκπαιδευτικούς φορείς.

Ο κ. Ζήσης τόνισε επίσης πως η έμφαση πρέπει να δοθεί στην ορθή διαχείριση των αποθεμάτων και στη λήψη σωστών αποφάσεων, τομείς στους οποίους δίνεται μεγάλη βαρύτητα σε άλλες χώρες, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις. Υπογράμμισε μάλιστα ότι η Ελλάδα διαθέτει την τεχνογνωσία αλλά και το έμψυχο υλικό ώστε να γίνει το επόμενο βήμα.

*Έντυπο τεύχος Μαρτίου 2023