Κείμενο: Θανάσης Αντωνίου
Η εφοδιαστική αλυσίδα του παγωτού είναι μια από τις πλέον απαιτητικές στη βιομηχανία τροφίμων – ποτών, και οι λιγοστές πολύ μεγάλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται πανελλαδικά έχουν επενδύσει τεράστια ποσά και αμέτρητες εργατοώρες, έτσι ώστε να είναι σίγουρες ότι όλα θα πάνε καλά…
Το παγωτό είναι ένα πολύ ιδιαίτερο καταναλωτικό προϊόν, καθώς έχει δύο χαρακτηριστικά τα οποία το διαφοροποιούν έντονα από τα υπόλοιπα τρόφιμα: α) έχει σχετικά μικρή περίοδο κατανάλωσης που συμπίπτει –χονδρικά– με το καλοκαίρι και β) παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του σε αυστηρά ελεγχόμενες συνθήκες ψύξης.
«Η σωστή λειτουργία της ψυκτικής αλυσίδας αποδεικνύεται από την ποιότητα των προϊόντων που απολαμβάνουν οι καταναλωτές. Το παγωτό είναι προϊόν πολύ ευπαθές στη θερμοκρασία, και η κακή λειτουργία της ψυκτικής αλυσίδας προκαλεί σοβαρή και μη αναστρέψιμη υποβάθμιση στην ποιότητά του, η οποία γίνεται άμεσα αντιληπτή από τον καταναλωτή» υποστηρίζει ένας έμπειρος manager του κλάδου, ο Γιώργος Βαρδάκας της Unilever.
Μάχη με το χρόνο
Την ίδια στιγμή, όπως σε όλα τα τυποποιημένα τρόφιμα, η εφοδιαστική αλυσίδα του παγωτού αποτελείται από δύο ξεχωριστά τμήματα, τα οποία συγκλίνουν στο εργοστάσιο παραγωγής και είναι: α) η εφοδιαστική αλυσίδα των πρώτων υλών που ξεκινάει με –τι άλλο;– τη συλλογή του φρέσκου γάλακτος και β) η διακίνηση και διανομή του τυποποιημένου προϊόντος, η σαφώς πιο δύσκολη διαδρομή προς τον τελικό καταναλωτή. Όπως είναι εύκολα αντιληπτό, κάτω από τέτοιες ιδιαίτερες συνθήκες, η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας του παγωτού είναι μια επίπονη διαδικασία και δαπανηρή? μια συνεχή μάχη με το χρόνο. Για την ομαλή διεκπεραίωσή της χρειάζεται η συνεργασία κι άλλων τμημάτων, πέρα από τα logistics.
Η έντονη περιοδικότητα είναι ασφαλώς στοιχείο που επηρεάζει έντονα τη διάρθρωση της εφοδιαστικής αλυσίδας κι έχει οδηγήσει στην τελειοποίηση του συστήματος προβλέψεων ζήτησης και αναπλήρωσης αποθεμάτων, διαδικασίες που δεν αφορούν φυσικά μόνο το τμήμα logistics μιας παγωτοβιομηχανίας αλλά είναι διατμηματικές.
Από την άλλη, η διατήρηση της ψυκτικής αλυσίδας, που αποτελεί εγγύηση για ένα καλό παγωτό, επιβάλλει στις βιομηχανίες που δραστηριοποιούνται στον κλάδο την υιοθέτηση των πλέον αυστηρών κανόνων υγιεινής και ασφάλειας και τη χρήση προηγμένων τεχνολογιών ψύξης και καταγραφής της (κι ελέγχου ασφαλώς…) με ειδικά θερμόμετρα.
Παραγωγή και αποθήκευση
Ας επιστρέψουμε όμως στο επίπεδο της παραγωγής, εκεί όπου διαφορετικές πρώτες ύλες συγκλίνουν στις γραμμές παραγωγής προκειμένου να παραχθεί το τελικό προϊόν. Όπως και σε άλλες παραγωγικές διαδικασίες στο χώρο του τροφίμου, η ιχνηλασιμότητα και ο ενδελεχής έλεγχος κατά την παραλαβή των πρώτων υλών είναι ένα πρώτο επίπεδο ασφάλειας το οποίο καμία επιχείρηση δεν μπορεί να αμελήσει.
Η ιχνηλασιμότητα είναι ένας από τους κρίσιμους παράγοντες στη διάρθρωση της σύγχρονης εφοδιαστικής αλυσίδας παγωτού. Οι παλέτες των πρώτων υλών είναι ταυτοποιημένες ως προς το είδος, την ποσότητα, την ημερομηνία λήξης, τον προμηθευτή και τον μεταφορέα κ.ά. Αντίστοιχα ταυτοποιημένες είναι οι παλέτες με το έτοιμο προϊόν, αυτή τη φορά ως προς μια σειρά νέες παραμέτρους / δεδομένα: το προϊόν και τη σύνθεσή του, την ποσότητα και την ημερομηνία λήξης, τον τρόπο παραγωγής και το συγκεκριμένο εργοστάσιο.
Οι περισσότερες εταιρείες παραγωγής παγωτού διαθέτουν ιδιόκτητες αποθήκες – καταψύκτες στις οποίες γίνεται η πρώτη αποθήκευση των προϊόντων τους. Στη συνέχεια κι αφού πραγματοποιηθούν οι σχετικού έλεγχοι, τα προϊόντα διακινούνται προς τους συνεργάτες: εξειδικευμένες στην ψυκτική αλυσίδα εταιρείες 3PL ή χονδρέμπορους οι οποίοι τροφοδοτούν ορισμένα «δύσκολα» τμήματα της ελληνικής αγοράς που γίνονται ακόμα δυσκολότερα εξαιτίας της έντονης εποχικότητας του προϊόντος και των υψηλών θερμοκρασιών της χώρας μας. Ασφαλώς υπάρχουν κι εταιρείες που εκτός από τη δική τους παραγωγή, εγχώρια ή εισαγόμενη, συνεργάζονται και με τοπικούς παραγωγούς, αλλά και σ’ αυτή την περίπτωση η εφοδιαστική αλυσίδα είναι παρόμοια: Από τις ψυκτικές αποθήκες του συνεργάτη στις αποθήκες του 3PL και στη συνέχεια διανομή πανελλαδικά ή και μέσω αντιπροσώπων.
Παγωμένο γιαούρτι
Ο Γιώργος Βαρδάκας, manager στο τμήμα Logistics/Planning, στον Τομέα Παγωτού της Unilever, σχολιάζει για το L&M τη νέα μεγάλη τάση στο εσωτερικό της αγοράς παγωτού, η οποία εμφανίστηκε στην Ελλάδα τα τελευταία τρία χρόνια. Αξίζει να σημειώσουμε ότι στο πλαίσιο αυτής της τάσης η Unilever λανσάρισε πέρυσι κάτω από τη μάρκα Scandal δύο γεύσεις συσκευασμένου παγωτού με ελληνικό γιαούρτι.
«Το soft παγωτό γιαούρτι είναι φτιαγμένο στις περισσότερες περιπτώσεις με ελληνικό γιαούρτι. Αυτό αντικατοπτρίζει τη νέα αυξανόμενη καταναλωτική τάση που οδηγείται από δύο κυρίως λόγους: α) το ελληνικό γιαούρτι είναι παγκοσμίως γνωστό, κάνοντας τα προϊόντα αυτά δημοφιλή στις τουριστικές περιοχές και β) το ελληνικό γιαούρτι είναι συνώνυμο με την υγιεινή διατροφή, αγνότητα και ελληνικότητα».
