Άρθρο του επιστημονικού συμβούλου του 1ου Αναπτυξιακού Συνεδρίου Green Transport & Logistics, με τίτλο «Navigating the Future», το οποίο διοργάνωσε στις 17 Φεβρουαρίου 2023 η «Τεχνοεκδοτική / T–Press».
Διαβιούμε σε μια ιστορική περίοδο που η πυκνότητα των γεγονότων δυσχεραίνει την αναγνώριση των διαμορφούμενων οικονομικών και κοινωνικών σταθερών. Αυτές τις σταθερές επιχειρήσαμε να ανιχνεύσουμε στο συνέδριο «Navigating the Future».
Αναπροσαρμόζοντας το λόγο του Max Weber, σήμερα βρισκόμαστε στη διαδικασία της διανοητικοποίησης, η οποία αναδεικνύει τη μέγιστη διαφορά ανάμεσα στον σύγχρονο ψηφιοποιημένο και μετασχηματισμένο κόσμο και στις προηγούμενες μεταπολεμικές κοινωνίες. Όσο περισσότερο προχωράμε στη διαδικασία της διανοητικοποίησης, τόσο ανακύπτουν σημαντικά ζητήματα που αφορούν τη συνύπαρξη επιστημών (όπως είναι η οικονομία, η τεχνολογία, η κοινωνιολογία) αλληλοσυνδεδεμένων και αλληλεξαρτώμενων σε μια άτυπη συμμαχία επιβολής τεχνοκρατικών μεθόδων, απουσία των κοινωνιών και του ανθρώπου.
Πρόκειται για μια μεθοδολογία που, αντί να καταγράψει την επίδραση των μεταρρυθμίσεων, προσπαθεί να αποτυπώσει την πιθανή αναδυόμενη αντίδραση έναντι αυτών. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι απλώς αντιαναπτυξιακή αλλά ιδιαιτέρως επικίνδυνη, διότι στηρίζεται στην εκτίμηση ενός κινδύνου βάσει αναγνωρίσιμων εμπειριών, οι οποίες στη μετά την Covid-19 εποχή είναι ανύπαρκτες. Σήμερα πρέπει να αντιλαμβανόμαστε τα «προσερχόμενα» –έτσι όπως κάνουν οι σοφοί κατά τον Καβάφη– και να αποκτήσουμε ευήκοα ώτα στη «μυστική βοή των πλησιαζόντων γεγονότων».
Αυτό από μόνο του, εκτός της σοφίας, θα προσδώσει σημαντικότητα στο αποτύπωμα των έργων και των προσπαθειών μας, με έμφαση στη διάχυση του παραγόμενου αποτελέσματος, άρα και του πλούτου, προς όφελος του συνόλου των οικονομικών και των κοινωνικών δραστηριοτήτων. Είναι σαφές ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε την όποια βοή –μυστική ή όχι– των γεγονότων που πλησιάζουν, γιατί το μέλλον είτε το σχεδιάζεις, είτε το υφίστασαι· και το μόνο σίγουρο είναι ότι πρέπει να σταματήσουμε να το υφιστάμεθα.
Είναι γεγονός ότι η συνεισφορά των Logistics στην εθνική οικονομία (περίπου 10% του ΑΕΠ και 17-19 δισ. ετήσιος τζίρος) και οι προσδοκίες περαιτέρω ανάπτυξης είναι σημαντικές. Τα βήματα που έχουν γίνει κρίνονται απόλυτα θετικά, καθώς δρομολογούν το μετασχηματισμό του τομέα σε έναν κρίσιμο πλουτοπαραγωγικό παράγοντα. Είναι αλήθεια ότι έχουν γίνει πολλά, αλλά χρειάζονται περισσότερα. Κι αυτό δεν αποτελεί γκρίνια, αλλά υπαρκτή ανάγκη.
Η εξέλιξη, η μεταρρύθμιση και ο μετασχηματισμός είναι πολυπαραγοντικές και συνεχείς διαδικασίες. Ο εφησυχασμός είναι ο χειρότερος εχθρός της ανάπτυξης. Η αίσθηση ότι όλα γίνονται καλά αγνοεί τον παράγοντα της αστοχίας και δε δίνει το μέτρο της αποτελεσματικότητας που απαιτείται.
Είναι επίσης σαφές ότι η επιχειρηματικότητα και οι επενδύσεις αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα της ανάπτυξης μέσω του παραγόμενου πλούτου. Όμως ο πλούτος αυτός πρέπει να αποτελεί φορολογητέα ύλη και ταυτόχρονα να διαχέεται ως μέσο μόχλευσης σε περισσότερους οργανισμούς, δημιουργώντας έτσι μια στιβαρή ενιαία βάση μικρομεσαίας ανάπτυξης. Διότι η μεσαία τάξη αποτελεί το συνδετικό κρίκο των μεγάλων με τους μικρούς, φιλτράροντας και ταυτόχρονα ενδυναμώνοντας τον παραγωγικό ιστό. Οικονομία, κοινωνία και πολιτεία, ως μια νέα «αγία» τριάδα, ομοούσια και αδιαίρετη, αποτελούν προϋπόθεση για ένα μέλλον με ευμάρεια, θεσμική δικαιοσύνη και κοινωνικό αποτύπωμα.
Τα τελευταία χρόνια μιλάμε για ιδιαίτερο επενδυτικό ενδιαφέρον. Οι άμεσες επενδύσεις που αναμένονται στο πρώτο εμπορευματικό κέντρο, στο Θριάσιο, θα εγκαινιάσουν την πραγματική ένταξη της χώρας στην πορεία του μετασχηματισμού της σε περιφερειακό Logistics hub της Ευρώπης. Για να πετύχει αυτό, όμως, χρειάζονται σημαντικές συνοδευτικές υποδομές, όπως είναι οι οδικές και άλλες συνδέσεις. Επίσης, το Εμπορευματικό Κέντρο Εθνικών Μεταφορών της Φυλής θα αλλάξει το χάρτη των μεταφορών στην Ελλάδα συμπληρωματικά αλλά και ουσιαστικά.
Παράλληλα, το κρεσέντο ψηφιοποίησης κέρδισε πολλές μικρές μάχες που άλλαξαν τη ροή και την ποιότητα των υπηρεσιών της Πολιτείας προς τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Όταν υπάρχει στρατηγικό σχέδιο, υπάρχει και αποτελεσματικότητα. Απόδειξη τρανή το μεγάλο project των εμβολίων, το οποίο κρίθηκε απόλυτα επιτυχημένο.
Κράτος, ο μεγάλος ασθενής
Στον κλάδο μας, κυρίαρχος στόχος της πολιτείας είναι η επίλυση των μεγάλων ζητημάτων, όπως είναι η περαιτέρω διευκόλυνση των αδειοδοτήσεων, ο εκσυγχρονισμός του στόλου των οχημάτων, η βελτίωση του νόμου για τα επιχειρηματικά πάρκα, τα χρηματοδοτικά εργαλεία, τα κίνητρα και η στήριξη των επιχειρήσεων, οι ειδικές επενδύσεις στην καινοτομία των Logistics κ.ά. Ωστόσο, ο μεγάλος ασθενής των Logistics είναι το ίδιο το κράτος. Μέχρι σήμερα δεν έχει καταγραφεί το κόστος τους για τη λειτουργία του ελληνικού Δημοσίου.
Παραδείγματα που μπορούν να αναφερθούν είναι:
- Η διαχείριση και η συντήρηση των οχημάτων του Δημοσίου (συμπεριλαμβανομένης και της τοπικής αυτοδιοίκησης). Πόσα χρήματα δαπανώνται ετησίως για την αγορά ανταλλακτικών, τη διατήρηση συνεργείων (π.χ. στους δήμους), τις νεκρές ώρες λειτουργίας κ.ο.κ.;
- Η προμήθεια, η αποθήκευση και η διανομή υγειονομικού υλικού. Πόσες φορές υπάρχει έλλειψη υλικών σε ιατρικά κέντρα και νοσοκομεία ή έχουν βρεθεί υλικά ληγμένα σε αποθήκες και υπόγεια; Πώς γίνονται οι προμήθειες και με ποια κριτήρια; Μήπως η ενοποίηση των προμηθειών ανά γεωγραφικό διαμέρισμα βάσει των συνολικών αναγκών (με επιστημονικές προβλέψεις) μπορεί να μειώσει τις ελλείψεις ή τις λανθασμένες ποσότητες; Ενιαίοι χώροι αποθήκευσης και στρατηγικά προσεγμένη διανομή θα επιτύγχαναν ένα πλαίσιο διαφύλαξης και μείωσης του κόστους λειτουργίας;
- Πόσες χιλιάδες οχήματα εισέρχονται καθημερινά στην Αττική για την τροφοδοσία των λαϊκών αγορών και της κεντρικής αγοράς του Ρέντη; Πώς θα μπορούσε αυτό να περιοριστεί μειώνοντας ταυτόχρονα το κόστος, ελέγχοντας την ποιότητα και ελαχιστοποιώντας την περιβαλλοντική επιβάρυνση;
Θέλει τόλμη, φαντασία αλλά και αποφασιστικότητα. Θέλει πολιτική συναίνεση στα κυρίαρχα ζητήματα που –κατ’ ελάχιστον από τη μεταπολίτευση– ταλανίζουν τον παραγωγικό αλλά και τον κοινωνικό ιστό της χώρας. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να θέσουν μια σημαντική προτεραιότητα. Το περιβάλλον είναι απόλυτα ώριμο και οι συνθήκες πλέον αποδεικνύουν την αναγκαιότητα ύπαρξης υφυπουργείου Logistics.
Εμείς, ως υπεύθυνοι πολίτες, πρέπει να προσπαθούμε να μετατρέψουμε την αβεβαιότητα του σήμερα σε γνωσιακή αναγνωρισιμότητα του αύριο, δημιουργώντας νέες εμπειρίες ως ελάχιστο καθήκον και κληροδότημα στις μελλοντικές γενιές.
