Η εφοδιαστική αλυσίδα και η βιομηχανική παραγωγή μαζί με τη μεταποίηση αποτελούν τα δομικά συστατικά (αλληλοσυνδεόμενα και αλληλεξαρτώμενα) κάθε υγιούς, ανθεκτικής και ευημερούσας εθνικής οικονομίας.
Ανάλυση του κ. Νίκου Ροδόπουλου (έντυπο τεύχος Οκτωβρίου 2023). 
Η διασύνδεση των Logistics με τη βιομηχανική παραγωγή διαπερνά οριζόντια το σύνολο των λειτουργιών τους, δημιουργώντας μια στρατηγική σχέση που απαιτεί σχεδιασμό, εναρμονισμό και απόλυτη κατανόηση μέσω της γνώσης. Η στρατηγική διαχείριση όπου κυριαρχεί η επιστήμη των Logistics –ή όπου τουλάχιστον συνδέει την αποτελεσματικότητα με την ομαλή λειτουργική διαχείριση– αφορά 10 σημαντικές λειτουργίες, που είναι οι εξής:
- Η προμήθεια πρώτων υλών.
- Η μεταφορά αυτών και των παραγόμενων εμπορευμάτων.
- Η αποθήκευση όλων.
- Η ομαλή παραγωγή.
- Η αποστολή των τελικών προϊόντων.
- Η διατήρηση και η υποστήριξη της παραγωγής.
- Η ολοκληρωμένη ροή των πληροφοριών προς τη βιομηχανία, σε όλη τη λειτουργία της.
- Ο αναλυτικός σχεδιασμός και η εκτέλεση τυποποιημένων διαδικασιών Logistics.
- Η προληπτική συντήρηση μηχανημάτων, οχημάτων, αποθεμάτων ανταλλακτικών κλπ.
- Η συνεχής εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε όλο το φάσμα των βαθμίδων και των αρμοδιοτήτων.
Το αποτέλεσμα της τήρησης όλων των προαναφερθέντων είναι η επίτευξη βιώσιμων επιπέδων κέρδους και η οικονομικά αποδοτική εκπλήρωση των στόχων μιας βιομηχανικής παραγωγής.
Ιδιαίτερα αποκαλυπτικά είναι τα στοιχεία που κατέθεσε ο ΣΕΒ στη φετινή γενική συνέλευσή του: Η βιομηχανία το 2022 δημιούργησε το 14,4% του ΑΕΠ, έναντι 13,2% το 2010, ενώ η μεταποίηση το 10,3%, έναντι του 8,9% το 2010. Ταυτόχρονα αυξάνεται η απασχόληση με υψηλότερες αποδοχές (32%) σε σχέση με την υπόλοιπη οικονομία, ενώ για κάθε 1 ευρώ άμεσης συνεισφοράς στο ΑΕΠ, προστίθενται συνολικά 2,8 ευρώ στο ΑΕΠ. Αντίστοιχα, για κάθε νέα θέση εργασίας, η απασχόληση συνολικά στη χώρα αυξάνεται κατά 3,5 θέσεις εργασίας.
Πέρα όμως από αριθμούς και δείκτες, στη σημερινή πραγματικότητα παρουσιάζεται μια συνεχώς αυξανόμενη πολυπλοκότητα, δημιουργώντας σημαντικές προκλήσεις και νέες διαταραχές. Σε αυτές τις προκλήσεις έρχονται να προστεθούν η γεωπολιτική αστάθεια, η αδυναμία εκπλήρωσης του ρόλου των εφοδιαστικών αλυσίδων, η –σχεδόν– μονοπωλιακή δυναμική της Ασίας, ο αναδυόμενος ρόλος της Ινδίας και η συσσώρευση σημαντικών πρώτων υλών σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Αυτό το διεθνές πλαίσιο αστάθειας και διαταραχών επιδεινώνει τον εγκλωβισμό της δυναμικής στα στενά όρια της ελληνικής επικράτειας.
Ελληνικά Logistics, ώρα μηδέν
Η χώρα χαρακτηρίζεται από ένα μετασχηματισμό που έρχεται βραδέως, από μια γραφειοκρατία που πατάσσεται αναπτυσσόμενη, από μια σειρά αναγκαίων υποδομών με κενά και υπόλοιπα («ουρές»), από ένα μη εξελίξιμο στρατηγικό σχέδιο, από υποχρεωτικές και –ενίοτε– συμφωνημένες επενδύσεις που παραμένουν στα εκάστοτε εγκεκριμένα master plan και, κυρίως, από αφηγήματα της προηγούμενης 15ετίας (τουλάχιστον).
Αυτή την κατάσταση δεν τη χρειάζεται η βιομηχανία. Χρειάζεται μια σειρά αυτονόητων δράσεων που αποτελούν ελάχιστη υποχρέωση υλοποίησης του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου, και συγκεκριμένα:
- Επιχειρηματικά Πάρκα (πρώην βιομηχανικά) σύγχρονα, αδειοδοτημένα και πρωτίστως υλοποιήσιμα με ταχείς ρυθμούς, χωρίς γραφειοκρατικούς σκοπέλους και με όραμα έναν επιχειρηματικό πολιτισμό που θα προσελκύσει εθνικό και διεθνές επενδυτικό ενδιαφέρον.
- Οδικές συνδέσεις με τους κεντρικούς άξονες, για ασφάλεια, ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.
- Σύνδεση με το σιδηροδρομικό δίκτυο και τους λιμένες, ώστε να μειωθούν τα μεταφορικά κόστη και να δημιουργηθεί ευελιξία και πρόσβαση στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες.
- Αναβάθμιση της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων, με σκοπό να καλύψουν τις στοιχειώδεις ανάγκες σε στελεχιακό προσωπικό.
- Τεχνικό προσωπικό κατάλληλα καταρτισμένο, ώστε να αναβαθμίσει και να δημιουργήσει τις κατάλληλες προοπτικές προς ένα βιώσιμο μέλλον.
- Συνεργάτες μεταφορικού έργου με σύγχρονο στόλο οχημάτων φιλικών στο περιβάλλον.
- Σύγχρονους αποθηκευτικούς χώρους σε οργανωμένους υποδοχείς και σύγχρονα κέντρα Logistics για προώθηση και διανομή.
Τα δομικά στοιχεία των βιομηχανικών Logistics
Κάθε μεγάλη διαταραχή (όπως ήταν η πανδημία) προκαλεί μια γνωσιακή επανεκκίνηση και δημιουργεί το υπόβαθρο για ένα νέο, βιώσιμο και εξελισσόμενο παραγωγικό μοντέλο. Η βιομηχανία, πρώτη, πρέπει να επανασχεδιάσει την παραγωγική στρατηγική της ώστε να διατηρηθεί βιώσιμη· ταυτόχρονα οφείλει να καταρτίσει ένα αναλυτικό στρατηγικό σχέδιο Logistics, το οποίο θα καλύπτει το σύνολο των δραστηριοτήτων της.
Η διαφάνεια στην εφαρμογή των δράσεων ενός στρατηγικού σχεδίου επιτυγχάνεται από τις σαφείς διαδικασίες, από την πειθαρχία και από την αφοσίωση στην εφαρμογή του. Η αφοσίωση και η αποδοχή ενός στρατηγικού σχεδίου απαιτεί τη συνεχή επικαιροποίησή του βάσει της αντίληψης της μεταβλητότητας του περιβάλλοντος που επηρεάζει τις εκάστοτε αναδυόμενες νέες συνθήκες.
Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται η χαοτική λειτουργία των Logistics και επιτυγχάνεται η επιχειρηματική συνέχεια που βασίζεται στη συνύπαρξη, στη συνεργασία και στη συλλογική αντιμετώπιση των κινδύνων του μέλλοντος και των προκλήσεων του παρόντος.
Οι ιστορικές καταβολές της ελληνικής βιομηχανίας
Η αδυναμία βιομηχανοποίησης της ελληνικής οικονομίας έχει βαθιές ρίζες στο υποσυνείδητο του Έλληνα από την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Στο βιβλίο του «Πτυχές εκβιομηχάνισης 1945-2010: Μια ιστορία», ο Αντώνης Κεφαλάς γράφει χαρακτηριστικά:
«Στην ουσία ο ανταγωνισμός των Μεγάλων Δυνάμεων, όπου η καθεμία ζητούσε για τα προϊόντα της μεγαλύτερο μερίδιο της αγοράς σε βάρος της άλλης, “έσπασε” την πρωτοκαθεδρία των ξένων στο εμπόριο προς όφελος των Ελλήνων, που μέχρι τότε είχαν περιοριστεί σε τοπικό επίπεδο. Στη διαμάχη τους, δηλαδή, οι Ευρωπαίοι υποχρεώνονται να προσεταιριστούν το ελληνικό στοιχείο, δίνοντάς του μεγαλύτερο μερίδιο από τα κέρδη τους και θέτοντας τις βάσεις για την άνοδό του…».
Η συνέχεια γίνεται απλούστερα κατανοητή. Από τη μία πλευρά η πολιτική πολεμική προς το λεγόμενο «κεφάλαιο» και από την άλλη η ευκολότερη διαδρομή –μέσω του εμπορίου– προς την παραγωγή πλούτου, ανατρέπει την πορεία για τη δημιουργία εθνικής παραγωγής μεγάλης εμβέλειας.
Αυτό, σε συνδυασμό με τον μεγάλο εμποροκρατικό προσανατολισμό του οικονομικού και πολιτειακού μοντέλου, (εξ)ωθεί στην κατανάλωση μέσω κρατικών επιδοτήσεων και ιδιωτικού δανεισμού (που μας έχει επτάκις χρεοκοπήσει από το 1821 μέχρι σήμερα), και όχι στις μεγάλες παραγωγικές επενδύσεις.
