Ξεκινώντας τυχαία από ένα μικρό δώμα στο Λος Άντζελες το 2007, σήμερα η βραχυχρόνια μίσθωση κατοικιών έχει εξαπλωθεί σχεδόν σε όλο τον κόσμο, προκαλώντας ρωγμές στην τουριστική βιομηχανία διεθνώς.
Άρθρο του κ. Σπύρου Ροδόπουλου, υπεύθυνου επικοινωνίας της YESAdvisory (έντυπο τεύχος Ιουλίου – Αυγούστου 2023).
Το 2007 δύο νέοι φοιτητές, οι Μπράιαν Τσέσκι και Τζο Γκέμπια, στην προσπάθειά τους να πληρώσουν το ενοίκιό τους μετέτρεψαν το σπίτι τους –ένα δώμα, δηλαδή– σε ένα άτυπο «τουριστικό κατάλυμα». Εκείνη την περίοδο το Λος Άντζελες φιλοξενούσε ένα τεράστιο βιομηχανικό συνέδριο, με αποτέλεσμα όλα τα ξενοδοχεία της πόλης να έχουν πληρότητα. Ο Μπράιαν και ο Τζο έφτιαξαν μια ιστοσελίδα για να διαφημίσουν το διαμέρισμά τους, ονομάζοντας την ιδέα τους «AirBed and Breakfast».
Δεν άργησε το «AirBed and Breakfast» να συντομογραφηθεί στο γνωστό «AirBnb», και μέσα σε επτά χρόνια ο Τζο και ο Μπράιαν –μαζί με τον πρώην συγκάτοικο του Τζο, το Νέιθαν Μπλεχάρτσικ– έγιναν δισεκατομμυριούχοι, ιδρύοντας τη γνωστή ομώνυμη εταιρεία. Η AirBnb σήμερα λειτουργεί σε 220 χώρες, κάνοντας ετήσιο τζίρο 8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ένα από τα κλειδιά της επιτυχίας της Airbnb ήταν εξαρχής η ικανότητά της να δημιουργεί μια αίσθηση κοινότητας στους χρήστες της. Χωρίς να ακολουθήσει την πεπατημένη, κατάφερε να εδραιώσει έναν ριζοσπαστικό τρόπο διαμονής στις διακοπές και στα μεγάλα ταξίδια, αναψυχής και επαγγελματικά.
Η διαμονή σε απλά, καθημερινά και «αυθεντικά» διαμερίσματα (ή σε πολυτελείς κατοικίες και βίλες) αποδείχτηκε ιδιαιτέρως ελκυστική για το κοινό έναντι των απρόσωπων δωματίων ενός ξενοδοχείου. Αυτό άλλωστε ήταν και μία από τις βασικές στρατηγικές της εταιρείας, η οποία προσκάλεσε τους υποψήφιους ταξιδιώτες να ζήσουν «ως ντόπιοι» σε οποιονδήποτε προορισμό.
Τα όμορφα και εντυπωσιακά χολ υποδοχής των τουριστικών ξενοδοχείων αντικαταστάθηκαν με λιτές εισόδους πολυκατοικιών που έκαναν τον τουρίστα να αισθάνεται μέλος της κοινότητας που επισκέπτεται.
Η AirBnb, χωρίς να ανησυχεί για τα Logistics που απασχολούν τα ξενοδοχεία, κατάφερε να γίνει γρήγορα μια αυτοκρατορία στον κλάδο του real estate και του τουρισμού, χωρίς καμία ανάγκη για υπηρεσίες εφοδιαστικής αλυσίδας. Η ορθή λειτουργία ενός κλασικού ξενοδοχείου είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τα Logistics, για την προμήθεια τροφίμων, ποτών, καυσίμων, αναλωσίμων και άλλων αγαθών ή υπηρεσιών που απαιτούνται για τη φιλοξενία των πελατών τους.
Αυτή την πρόκληση (που είναι τεράστια σε νησιωτικούς και απομακρυσμένους προορισμούς) δεν θα αναγκαστεί να την αντιμετωπίσει κανένας εργαζόμενος, εργοδότης ή οικοδεσπότης στο σύστημα του AirBnb.
Χρησιμοποιώντας τη διαδικτυακή πλατφόρμα του, οι οικοδεσπότες μπορούν εύκολα και γρήγορα να συμπεριλάβουν τα ακίνητά τους στο χάρτη, ενώ οι επισκέπτες μπορούν να κάνουν κράτηση στο επιθυμητό γι’ αυτούς διαμέρισμα μέσα σε μόλις λίγα λεπτά. Επιπρόσθετα η εταιρεία αξιοποιεί τα δεδομένα των χρηστών της, εξατομικεύοντας την εμπειρία τους και παρέχοντας καλύτερες επιλογές με βάση τις προτιμήσεις τους.
Παγκόσμια διαταραχή
Είναι αλήθεια ότι η AirBnb έχει διαταράξει την παραδοσιακή τουριστική βιομηχανία, καθώς έχει μειώσει την ανάγκη για ξενοδοχεία, με αποτέλεσμα να καταγράφονται σημαντικές οικονομικές απώλειες στα έσοδα του ξενοδοχειακού τομέα. Μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, ξενοδοχεία έχουν αναγκαστεί να μειώσουν ακόμα και την ποιότητα των υπηρεσιών τους.
Βάσει των στοιχείων του Πανελλήνιου Συλλόγου Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑ.ΣΥ.Δ.Α.), το 2019 τα καταλύματα τύπου AirBnb στην Ελλάδα ήταν 136.658 και το 2022 ανήλθαν στα 144.857. Μάλιστα, ο ΠΑ.ΣΥ.Δ.Α. αναφέρει ότι τα δωμάτια βραχυχρόνιας διαμονής έχουν ξεπεράσει σε αριθμό τα δωμάτια των ξενοδοχείων. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η προδιαγεγραμμένη εκτόξευση της ζήτησης καταλυμάτων AirBnb είχε διακοπεί λόγω της πανδημίας.
Σύμφωνα με την AirDNA, την παγκόσμια πλατφόρμα παροχής και ανάλυσης δεδομένων για οικοδεσπότες και επενδυτές βραχυπρόθεσμης ενοικίασης, τα έσοδα από τη διαμονή σε κατοικίες τύπου AirBnb το 2022 απέφεραν κέρδος 2,2 δισ. ευρώ, έναντι 1,4 δισ. το 2019. Στην Ελλάδα πέρυσι η «τσιμπίδα» της ΑΑΔΕ έπιασε τουλάχιστον 73.000 ιδιοκτήτες ακινήτων AirBnb να κρύβουν εισοδήματα ύψους 102 εκατ. ευρώ. Εύλογα οι ελεγκτικές αρχές θεωρούν σχεδόν σίγουρο ότι το πραγματικό συνολικό ποσό είναι πολύ μεγαλύτερο.
Παρ’ όλα αυτά, βάσει των στοιχείων της AirDNA, το πρώτο τρίμηνο του 2023 η ζήτηση των AirBnb καταλυμάτων στην Αθήνα αυξήθηκε κατά 20% έναντι του 2019. Την ίδια στιγμή, η Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής και Αργοσαρωνικού (ΕΞΑΑΑ) αναφέρει ότι αν και τα ξενοδοχεία της Αθήνας έχουν παρουσιάσει καλύτερη εικόνα μέχρι στιγμής, η συνολική τους επίδοση δεν είναι ιδιαιτέρως εντυπωσιακή.
Η μάχη ανάμεσα στα παραδοσιακά ξενοδοχεία και στις βραχυχρόνιες μισθώσεις των AirBnb δεν φαίνεται να λήγει σύντομα. Ένα είναι βέβαιο: Το καλοκαίρι του 2023 θα απαντηθούν πολλά ερωτήματα στον τουριστικό κόσμο. Όντας, ίσως, το πρώτο καλοκαίρι που η λέξη «πανδημία» δεν υπάρχει πια στο λεξιλόγιό μας, η φετινή τουριστική σεζόν θα καθορίσει πολλά δεδομένα και θα αποκαλύψει στο πραγματικό του μέγεθος το νέο τοπίο που διαμορφώνεται ήδη στον τουριστικό κλάδο.
