Μιχάλης Παπαδόπουλος: «Απαιτείται προσαρμοστικότητα και υψηλή τεχνογνωσία»

Ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και αρμόδιος για τις μεταφορές μάς μιλάει για τις αναγκαίες προσαρμογές στον τομέα του, υπό το βάρος της κλιματικής κρίσης, αλλά και στο δρόμο προς την ψηφιακή αναβάθμιση κράτους και επιχειρήσεων.

Συνέντευξη στη Γεωργία Μολώση (έντυπο τεύχος Ιανουαρίου 2023)

Λίγο πριν από τη συμμετοχή του ως keynote speaker στο 1o Αναπτυξιακό Συνέδριο Green Transport & Logistics, υπό τον τίτλο «Navigating the Future», το οποίο διεξάγεται στις 17 Φεβρουαρίου, ο υφυπουργός Υποδομών και Μεταφορών και αρμόδιος για τις μεταφορές κ. Μιχάλης Παπαδόπουλος παραχώρησε στο Logistics & Management μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης, με εκτενή αναφορά στα πεπραγμένα του Υπουργείου.

Ο κ. Παπαδόπουλος εστιάζει στην ψηφιοποίηση, στην ηλεκτροκίνηση, στις συνδυασμένες μεταφορές και στην οδική ασφάλεια, ενώ δίνει έμφαση στην προσπάθεια περαιτέρω αναβάθμισης του πολύπαθου ελληνικού σιδηρόδρομου μέσω των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών.

Τονίζει επίσης τη σημασία και το ρόλο της εφοδιαστικής αλυσίδας και των Logistics στην εθνική οικονομία, υπογραμμίζοντας ότι η γεωστρατηγική θέση της χώρας επιβάλλει την άμεση ενίσχυσή τους και τη διαρκή ανάπτυξή τους με τα κατάλληλα έργα και νομοθετήματα.

 

LM Κύριε Υπουργέ, καταρχάς να σας ευχαριστήσω για τη συμμετοχή σας στο συνέδριο «Navigating the Future», το οποίο διοργανώνει η «Τεχνοεκδοτική / Τ-Press» στις 17 Φεβρουαρίου. Ποιο μήνυμα επιθυμείτε να δώσετε προς τους συνέδρους και τους επισκέπτες μας;

– Η εφοδιαστική αλυσίδα συνεισφέρει το 1/10 του ΑΕΠ στην εθνική οικονομία· όμως η γεωστρατηγική θέση της χώρας μας, στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων, επιτάσσει να εντείνουμε τις προσπάθειές μας για να ενισχύσουμε περισσότερο τον κλάδο και να διασφαλίσουμε τη διαρκή πορεία ανάπτυξής του στο μέλλον.

Στην κυβερνητική επιτροπή για την εφοδιαστική, όπου έχω την τιμή να συμμετέχω ως αντιπρόεδρος, υλοποιούμε την εθνική στρατηγική για την εφοδιαστική, που περιλαμβάνει νομοθετικές πρωτοβουλίες και έργα που αποσκοπούν στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, όπως είναι ο ψηφιακός μετασχηματισμός. Ένας σημαντικός πυλώνας αυτής της προσπάθειας είναι το συγχρηματοδοτούμενο ευρωπαϊκό έργο FENIX, στο οποίο συμμετέχει το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Αποτελεί ένα πανευρωπαϊκό ψηφιακό δίκτυο πληροφόρησης στις μεταφορές και στα Logistics, μέσω της πιλοτικής εφαρμογής υπηρεσιών ψηφιακών συστημάτων πληροφοριών.

Ταυτόχρονα, το Υπουργείο προωθεί τη σιδηροδρομική σύνδεση μεγάλων λιμένων της χώρας (όπως είναι οι λιμένες της Θεσσαλονίκης, του Λαυρίου και της Αλεξανδρούπολης) με τα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Μεταφορών, έτσι ώστε να δημιουργηθούν υποδομές που θα εξασφαλίσουν την ταχεία και απρόσκοπτη μεταφορά των εμπορευμάτων από τις πύλες εισόδου της χώρας στο εξωτερικό.

Επιπλέον, μπήκε στις ράγες της υλοποίησης το μεγαλύτερο εμπορευματικό κέντρο της ΝΑ Ευρώπης στο Θριάσιο, καθώς και η μετεγκατάσταση των επιχειρήσεων διαμεταφοράς στη Φυλή.

Όλες οι παραπάνω δράσεις καταδεικνύουν ότι η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει τη βούληση και τον τρόπο να ισχυροποιήσει τη θέση της Ελλάδας στο διεθνή χάρτη των εμπορευματικών μεταφορών.

– Προσωπικά, ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίσατε όταν αναλάβατε το συγκεκριμένο χαρτοφυλάκιο, και μάλιστα για δεύτερη φορά στην πολιτική σας καριέρα;

– Σε όλη την πολιτική μου διαδρομή ακολουθώ την αρχή να είμαι ωφέλιμος και όχι κατ’ ανάγκη αρεστός. Έτσι, η συνέπεια λόγων και έργων επέβαλε σε αυτή τη δεύτερη θητεία μου ως υφυπουργού Μεταφορών να συνεχίσω με ακόμη περισσότερο ζήλο την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που είχαμε ξεκινήσει το 2014, χωρίς δυστυχώς να υπάρξει η ανάλογη συνέχεια από την προηγούμενη κυβέρνηση.

Τους τελευταίους 17 μήνες, λοιπόν, καταφέραμε να κάνουμε άλματα στην ψηφιοποίηση των υπηρεσιών σε όλες τις υπηρεσίες μεταφορών: Αυξήσαμε εντυπωσιακά τη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης, προωθήσαμε τα σχέδια βιώσιμης αστικής κινητικότητας και αναπτύξαμε σύγχρονα προγράμματα σύγχρονων τεχνολογιών στις μεταφορές, με τις «on demand» μετακινήσεις στην Αστυπάλαια και με το πρόγραμμα αυτόνομης οδήγησης στα Τρίκαλα –με το οποίο είχαμε πρωτοπορήσει πάλι το 2014.

Επίσης απλοποιήσαμε το θεσμικό πλαίσιο για τα υδατοδρόμια και, φυσικά, δώσαμε προτεραιότητα στην οδική ασφάλεια, καταρτίζοντας το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την Οδική Ασφάλεια 2021 – 2030 και αλλάζοντας το νόμο για τις εξετάσεις των υποψήφιων οδηγών.

Η πρόκληση, λοιπόν, ήταν να αφήσουμε έργο σε όλους τους τομείς της αρμοδιότητάς μας, και θέλω να πιστεύω ότι το αποτέλεσμα αποδεικνύει ότι προσπαθήσαμε με όλες μας τις δυνάμεις, ώστε να ανταποκριθούμε.

– Πώς μπορούν να αναπτυχθούν περαιτέρω οι εμπορευματικές μεταφορές και ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας στη χώρα μας; Ποιες πρωτοβουλίες ξεχωρίζουν στον επιχειρησιακό σας σχεδιασμό;

– Διανύουμε μια περίοδο όπου οι διεθνείς και εγχώριες συνθήκες μεταβάλλονται ραγδαία· συνεπώς η αδιάλειπτη μεταφορά εμπορευμάτων απαιτεί προσαρμοστικότητα και υψηλή τεχνογνωσία. Σε αυτό το περιβάλλον, η καινοτομία και η ψηφιακή μετάβαση διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, βελτιώνοντας την αποδοτικότητα των μεταφορών με νέες λύσεις –όπως αποδείχθηκε, άλλωστε, την περίοδο της πανδημίας, αλλά και τώρα με την ενεργειακή κρίση.

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε στην αξιοποίηση των τεχνολογιών οι οποίες ενισχύουν την αποδοτικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας, σε πολλούς τομείς, όπως είναι:

• Η απόδοση των διαδικασιών εκτελωνισμού.
• Η ποιότητα του εμπορίου και των υποδομών που υποστηρίζουν τις μεταφορές.
• Η ευκολία διακανονισμού των αποστολών σε ανταγωνιστικές τιμές.
• Η ποιότητα των υπηρεσιών Logistics μέσω της διασύνδεσης σχετικών πληροφοριακών συστημάτων.
• Η ικανότητα παρακολούθησης των εμπορευμάτων.
• Η συχνότητα με την οποία οι αποστολές παραδίδονται στους παραλήπτες εντός των χρονοδιαγραμμάτων.

Όπως ανέφερα, το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών συμμετέχει στο έργο FENIX, με το οποίο ενοποιούμε την εγχώρια με την υπόλοιπη ευρωπαϊκή αγορά σε ένα δίκτυο πληροφόρησης και ανταλλαγής δεδομένων στις μεταφορές και στα Logistics με τους εξής στόχους:

1. Την πρόσβαση σε εφαρμογές και υπηρεσίες μεταφορών και εφοδιαστικής σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
2. Την ανταλλαγή πληροφοριών και υπηρεσιών για την οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική βελτιστοποίηση των διαδικασιών κατά μήκος του βασικού δικτύου μεταφορών της Ευρώπης, του Διευρωπαϊκού Δικτύου Μεταφορών.
3. Την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των φορέων.

Στο πλαίσιο του ελληνικού πιλοτικού έργου αναπτύσσεται η πλατφόρμα «Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταφορών & Logistics», η οποία θα μας προσφέρει μια πλήρη εικόνα για τον κύκλο εργασιών του κλάδου.

Τα πρώτα αποτελέσματα από την εφαρμογή του προγράμματος στο λιμάνι του Πειραιά αποδεικνύουν τη χρησιμότητά του, καθώς ο εκτελωνισμός διεκπεραιώνεται σε πολύ λιγότερο χρόνο απ’ ό,τι στο παρελθόν. Με αυτά τα εργαλεία, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα εξοικονομούν χρόνο και κόστη και, επιπλέον, έχουν καλύτερης ποιότητας δεδομένα στη διάθεσή τους, προκειμένου να χαράξουν τη στρατηγική τους.

– Σημειώνεται πλήθος παραπόνων για τη λειτουργία και τη συντήρηση του σιδηροδρομικού δικτύου της χώρας, και είναι γεγονός ότι οι υποδομές της χώρας υπολείπονται σημαντικά σε σχέση με τις αντίστοιχες άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Πού οφείλεται αυτή η υστέρηση και τι μπορεί να γίνει ώστε ο σιδηρόδρομος να ανακάμψει και να συμβάλει στην ανάπτυξη των συνδυασμένων μεταφορών;

– Είναι δεδομένη η ανάγκη αναβάθμισης των σιδηροδρομικών μεταφορών, και τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει τεράστιες προσπάθειες από τον υπουργό Κώστα Καραμανλή, ο οποίος βελτίωσε τη σύμβαση παραχώρησης με την ΤΡΑΙΝΟΣΕ και επιπλέον δρομολόγησε το μεγαλύτερο πρόγραμμα σιδηροδρομικών έργων που έχει γίνει στη χώρα, ύψους 4,5 δισ. ευρώ.

Ένα έργο εξαιρετικής σημασίας που θα βελτιώσει αισθητά την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους επιβάτες είναι και ο ψηφιακός μετασχηματισμός του ΟΣΕ, ο οποίος περιλαμβάνεται στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0».

Σκοπός είναι η αναβάθμιση της τηλεπικοινωνιακής υποδομής του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) με την εγκατάσταση ειδικής τεχνολογικής υποδομής και κεραιών για τη μετάδοση σήματος σε όλο το σιδηροδρομικό δίκτυο, επιτρέποντας ανοικτή πρόσβαση σε τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες και ικανοποιώντας τις λειτουργικές ανάγκες των τρένων, καθώς και των επιβατών.

Επιπλέον, στους σιδηροδρομικούς σταθμούς θα εγκατασταθεί υποδομή για γρήγορη πρόσβαση στο διαδίκτυο, καθώς και σε ψηφιακές υπηρεσίες ενημέρωσης του κοινού. Η επένδυση προτείνεται να υλοποιηθεί με τη μορφή σύμπραξης δημοσίου – ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ).

Στο σκέλος της συντήρησης της υποδομής έχει επίσης αυξηθεί η χρηματοδότηση του Διαχειριστή Σιδηροδρομικής Υποδομής ΟΣΕ στον προϋπολογισμό του 2023, η οποία φτάνει τα 75 εκατ. ευρώ, από 45 εκατ. ευρώ που ήταν τα προηγούμενα χρόνια.

Παράλληλα, προχωρούν έργα σηματοδότησης και συστημάτων ελέγχου κυκλοφορίας (ERTMS) για την αναβάθμιση του ελέγχου κυκλοφορίας. Με όλες τις παραπάνω δράσεις, η αναβάθμιση των σιδηροδρομικών υπηρεσιών πρέπει να θεωρείται δεδομένη.

– Ο τομέας των οδικών εμπορευματικών μεταφορών αντιμετωπίζει χρονίζοντα προβλήματα, μεταξύ των οποίων είναι η γήρανση του ελληνικού στόλου φορτηγών. Ωστόσο οι αυτοκινητιστές διαμαρτύρονται για έλλειψη κινήτρων και οικονομικών ενισχύσεων από την Πολιτεία. Πώς θα αντιμετωπίσετε το πρόβλημα, τη στιγμή που πολλές επιχειρήσεις και ιδιώτες δηλώνουν ότι κινδυνεύουν με οικονομική κατάρρευση;

– Γνωρίζουμε ότι ο ανταγωνισμός στις οδικές εμπορευματικές μεταφορές είναι εξαιρετικά έντονος και ότι η Ελλάδα προσπαθεί να εξαντλήσει τα περιθώρια που υπάρχουν για την ενίσχυση του κλάδου, μέσα στο αυστηρό πλαίσιο της Ε.Ε.

Η χορήγηση κινήτρων για την αντικατάσταση των παλαιών οχημάτων είναι ένα ζήτημα που αντιμετωπίζεται μέσα σε αυτό το πλαίσιο, και όσα ευρωπαϊκά προγράμματα υπάρχουν στις υπόλοιπες χώρες-μέλη, αναπτύσσονται και στη χώρα μας από τα αρμόδια Υπουργεία. Η αγορά, όμως, αυτών των οχημάτων νέας γενιάς, τα οποία έχουν πολύ υψηλό κόστος κτήσης, δεν έχει φανεί μέχρι στιγμής ιδιαίτερα ελκυστική για τους αυτοκινητιστές.

– Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα που θέτουν οι αυτοκινητιστές είναι αυτό των διμερών αδειών για τις διελεύσεις από τα ελληνοτουρκικά σύνορα. Σε ανακοίνωσή της, μάλιστα, η ΟΦΑΕ δίνει συγκριτικά στοιχεία που προκαλούν δυσάρεστη εντύπωση για την ελληνική πλευρά. Πού αποδίδετε εσείς το εν λόγω πρόβλημα και πώς πιστεύετε ότι μπορεί και πρέπει να λυθεί;

– Οι διεθνείς οδικές εμπορευματικές μεταφορές ανάμεσα στην Ελλάδα και στις τρίτες χώρες πραγματοποιούνται με βάση συμφωνίες και πρωτόκολλα, στα οποία καθορίζονται και οι ετήσιες ποσοστώσεις αδειών διέλευσης που ανταλλάσσουν οι δύο πλευρές.

Είναι γεγονός ότι εδώ και χρόνια η ετήσια ποσόστωση δεν επαρκεί για την τουρκική πλευρά, και ζητείται μια επιπλέον ποσόστωση διμερών αδειών, συνήθως στο τελευταίο τρίμηνο κάθε έτους. Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, για τη διευκόλυνση του μεταφορικού έργου και του εμπορίου, κατά τα διαστήματα αυτά ενέκρινε την είσοδο επιπλέον τουρκικών φορτηγών στη χώρα μας, συμψηφίζοντας την επιπλέον ποσόστωση με την αντίστοιχη του επόμενου έτους, πάντα κατόπιν συνεννόησης με το Υπουργείο Εξωτερικών.

Πρέπει ωστόσο, να σημειωθεί ότι το πλήθος των αδειών που δικαιούνται οι Έλληνες διαμεταφορείς συχνά δεν εξαντλείται, ακόμη και στα διαστήματα που έχουν εξαντληθεί οι άδειες που έχουν χορηγηθεί στην Τουρκία.

Το ζήτημα είναι πράγματι γνωστό στην Ομοσπονδία Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος (ΟΦΑΕ), και οι ελληνικές επιχειρήσεις δύνανται σε κάθε περίπτωση, εφόσον το επιθυμούν, να αναλάβουν μεταφορικό έργο, προκειμένου να μην υπάρχουν προβλήματα στο εμπόριο.

– Πρόσφατα ψηφίστηκε ο εθνικός κλιματικός νόμος. Ποιες αλλαγές φέρνει στον κόσμο των εμπορευματικών μεταφορών και πώς θα συμβάλει το Υπουργείο σας στην υλοποίησή τους;

– Ο εθνικός κλιματικός νόμος αναδεικνύει τον οικολογικό προσανατολισμό της κινητικότητας, καθώς ο τομέας των μεταφορών αντιμετωπίζει την ευρωπαϊκή πρόκληση για μείωση κατά 55% των αερίων θερμοκηπίου έως το 2030 και για κλιματική ουδετερότητα έως το 2050.

Σε αυτή την κατεύθυνση, το μέλλον των αλυσίδων εφοδιασμού είναι η βιωσιμότητα. Είναι βέβαιο ότι η πολυτροπική και αστική εφοδιαστική μπορεί να συμβάλει στην πράσινη και περισσότερο προσβάσιμη μεταφορά εμπορευμάτων, μέσω της αυξημένης αποτελεσματικότητας, της βελτίωσης των συστημάτων διασύνδεσης και των συστημάτων ανταλλαγής πληροφοριών.

Ταυτόχρονα, μπορεί να περιορίσει το εξωτερικό κόστος (συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των κενών και περιττών διαδρομών κατά τις παραδόσεις στο τελευταίο μίλι), την κυκλοφοριακή συμφόρηση, τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και άλλων ατμοσφαιρικών ρύπων, καθώς και τις εκπομπές θορύβου των αστικών, περιφερειακών και μεγάλων σε απόσταση έργων μεταφοράς εμπορευμάτων.

Η εκτέλεση δραστηριοτήτων Logistics εντός των ορίων της πόλης με φιλικές προς το περιβάλλον πρακτικές είναι ένα έργο που αναπτύσσεται στην Ελλάδα. Επιπλέον, εξετάζουμε τις βέλτιστες πρακτικές σε διεθνές επίπεδο σχετικά με την αναφορά του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων εφοδιαστικής και εργαζόμαστε για τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου.

Με τον τρόπο αυτό, οι αλυσίδες εφοδιασμού προσφέρουν ευκαιρίες για καλύτερη ποιότητα ζωής, δημιουργούν θέσεις εργασίας υψηλής ποιότητας και αναπτύσσουν νέες υπηρεσίες.

– Η κακοκαιρία του περσινού χειμώνα προκάλεσε πρωτοφανείς καταστάσεις στην Αθήνα, και μάλιστα στην Αττική Οδό και σε αρτηρίες του αστικού ιστού. Δεδομένου ότι τα καιρικά φαινόμενα γίνονται πλέον όλο και πιο ακραία όσο εξελίσσεται η κλιματική κρίση, πώς σκοπεύετε να αντιμετωπίσετε ανάλογες καταστάσεις φέτος;

– Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών αντιμετώπισε το συγκεκριμένο ζήτημα θέτοντας τον παραχωρησιούχο προ των ευθυνών του με την υποχρέωση καταβολής αποζημιώσεων στους πολίτες που ταλαιπωρήθηκαν.

Όμως, τις εικόνες αυτές τις βλέπουμε κάθε φορά που εκδηλώνονται ακραία καιρικά φαινόμενα. Γι’ αυτό το λόγο αναλάβαμε την πρωτοβουλία για την υποχρεωτική χρήση αντιολισθητικών αλυσίδων στο διάστημα από τον Οκτώβριο έως τον Απρίλιο, όταν ανακοινώνονται οι σχετικές συστάσεις από τις αρμόδιες αρχές.

Επιπλέον, ενσωματώσαμε τη διαδικασία εκμάθησης για την τοποθέτηση των αλυσίδων στην εκπαίδευση των υποψήφιων οδηγών και οργανώσαμε δράσεις ενημέρωσης των πολιτών, όπως για παράδειγμα στη Γλυφάδα. Είναι αναγκαίο κάθε οδηγός να διαθέτει και να χρησιμοποιεί αυτό τον εξοπλισμό για την ασφάλεια του ίδιου και της οικογένειάς του, δεδομένου ότι με τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα έχουμε όλο και πιο συχνά χιονοπτώσεις.

– Γενικότερα, υπάρχει επικαιροποιημένο σχέδιο αντιμετώπισης κρίσεων και διαχείρισης κινδύνων;

– Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, όπως και κάθε Υπουργείο, διαθέτει σχέδιο αντιμετώπισης κρίσεων και αντιμετώπισης κινδύνων, όπως αποδείχτηκε μάλιστα τον τελευταίο χρόνο, οπότε κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία στον τομέα των μεταφορών, αλλά και νωρίτερα, όταν ξέσπασε η κρίση της πανδημίας.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι υπηρεσίες ανταποκρίθηκαν εξασφαλίζοντας την απρόσκοπτη λειτουργία των εμπορευματικών μεταφορών και της εφοδιαστικής αλυσίδας, με αποτέλεσμα να μην παρατηρηθεί καμία έλλειψη αγαθών στην ελληνική αγορά, κάτι το οποίο –πιστέψτε με– δεν ήταν καθόλου αυτονόητο.

Επιπλέον, οι άδειες οδήγησης που έχουν εκδοθεί στην Ουκρανία έγιναν αποδεκτές στην ελληνική επικράτεια για διάστημα δύο ετών, έναντι του διαστήματος των έξι μηνών που προβλέπεται, γενικώς. Παράλληλα εξασφαλίστηκε η δωρεάν μετακίνηση των προσφύγων από την Ουκρανία με τα μέσα μεταφοράς και τα υπεραστικά ΚΤΕΛ, προκειμένου να μεταβούν στα τελωνεία που είχαν επιλεγεί, ώστε να γίνει η καταγραφή και να τους χορηγηθεί άδεια παραμονής.

– Τι περιλαμβάνει το εθνικό σχέδιο για την οδική ασφάλεια και ποιος είναι ο σκοπός του;

– Η οδική ασφάλεια αποτελεί προτεραιότητα αυτής της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προσωπικά, καθώς έχουμε χρέος απέναντι στους συμπολίτες μας να μεριμνήσουμε για τη μείωση των θυμάτων από τροχαία δυστυχήματα. Η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά ένα εθνικό σχέδιο για την οδική ασφάλεια, το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας 2021-2030, το οποίο αποσκοπεί στη μείωση των θυμάτων από τροχαία δυστυχήματα κατά 50% έως το 2030, στο πλαίσιο και της υλοποίησης του ευρωπαϊκού στόχου.

Ως πρόεδρος της αρμόδιας κυβερνητικής επιτροπής, είμαι πεπεισμένος ότι η υλοποίηση του συγκροτημένου αυτού προγράμματος θα μας οδηγήσει στην περαιτέρω μείωση των θανάτων και των σοβαρά τραυματιών από τροχαία δυστυχήματα στη χώρα μας.

Κάναμε ήδη το πρώτο βήμα με τη διαμόρφωση ενός πιο αξιόπιστου πλαισίου για την εκπαίδευση και εξέταση των υποψήφιων οδηγών, και προχωράμε στην τροποποίηση του κυρωτικού πλαισίου του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας με αυστηρότερες ποινές στις επικίνδυνες παραβάσεις.

– Μεγάλο μέρος της διαμεταφοράς έχει να κάνει με τη διακίνηση ευπαθών προϊόντων αλλά και επικινδύνων τα οποία εμπίπτουν στους κανονισμούς ADR. Τι θα γίνει με τα μεικτά κλιμάκια ελέγχου τα οποία απουσιάζουν από τους ελληνικούς δρόμους επί σειρά ετών και γιατί συμβαίνει αυτό;

– Στις διεθνείς μεταφορές η Ελλάδα τηρεί τη συμφωνία ATP όσον αφορά τον εξοπλισμό που χρησιμοποιείται στη μεταφορά των ευπαθών τροφίμων. Προβλέπονται συγκεκριμένες απαιτήσεις μόνωσης του εξοπλισμού, στο θάλαμο ή στη δεξαμενή –όταν πρόκειται για τα υγρά τρόφιμα– καθώς και στις ψυκτικές συσκευές, η καλύτερη λειτουργία των οποίων περιορίζει και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Χορηγείται μάλιστα σχετική πιστοποίηση από εργαστήριο του ΕΜΠ, ώστε να εξασφαλίζεται η διατήρηση της ψυκτικής αλυσίδας. Το όχημα πρέπει να φέρει το σχετικό πιστοποιητικό, και το Υπουργείο Μεταφορών έχει θεσπίσει και το πλαίσιο διενέργειας των ελέγχων.

Όσον αφορά τα μεικτά κλιμάκια ελέγχου, ίσως δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, με δεδομένο ότι συνήθως δραστηριοποιούνται εργάσιμες ώρες και σε σημεία που, συνήθως, είναι γνωστά.

Γι’ αυτό, σε εθνικό επίπεδο έχω καταθέσει πρόταση την οποία συζητάμε με το Υπουργείο Ανάπτυξης, για την αντικατάσταση των μεικτών κινητών κλιμακίων ελέγχου με σταθερά σημεία ελέγχου στις πύλες εισόδου της χώρας, στα χερσαία μας σύνορα και στα λιμάνια. Τα σταθερά κλιμάκια θα διενεργούν τον έλεγχο της νόμιμης κυκλοφορίας των αλλοδαπών και των ελληνικών βαρέων οχημάτων κατά τη στιγμή που θα μπαίνουν στη χώρα, και επιπλέον θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα άμεσης επιβολής προστίμων.

Σημειώνεται ότι πέρα από τον έλεγχο της νομιμότητας της μεταφοράς, η λειτουργία των σταθερών κλιμακίων εκτιμάται ότι θα συμβάλει, επίσης, στην οδική ασφάλεια, αλλά και στην προστασία των υποδομών της πατρίδας μας.

25.000 σημεία φόρτισης έως το 2030

– Τι μπορεί να κάνει το Υπουργείο σε επίπεδο υποδομών και κινήτρων, ώστε η ηλεκτροκίνηση να επεκταθεί στον κλάδο των εμπορευματικών μεταφορών; Υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο για κίνητρα αντικατάστασης, σημεία φόρτισης κλπ.;

– Το 2014 είχαμε εγκαταστήσει τους πρώτους φορτιστές ηλεκτρικών οχημάτων, αλλά δυστυχώς πέρασαν 4,5 χρόνια αδράνειας. Το 2019, όταν ανέλαβε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, υπήρχαν μόλις 58 φορτιστές σε όλη τη χώρα. Σήμερα υπάρχουν περίπου 2.000 σημεία φόρτισης, και ο προγραμματισμός προβλέπει 25.000 σημεία έως το 2030. Αυτή η υποδομή μπορεί να υποστηρίξει ένα μεγάλο κύκλο εργασιών στις αστικές εμπορευματικές μεταφορές, όσον αφορά την παράδοση στο τελευταίο μίλι, και προωθείται με συνέπεια από το Υπουργείο Μεταφορών.

Επιπλέον, το Υπουργείο συμμετείχε στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα CEF για τη συλλογή δεδομένων από τα σημεία φόρτισης / ανεφοδιασμού εναλλακτικών καυσίμων. Επίσης, τον Ιούνιο του 2022 τέθηκε σε λειτουργία στην Ελλάδα, βάσει προδιαγραφών (στην ιστοσελίδα του Υπουργείου) το Μητρώο Υποδομών και Φορέων Αγοράς Ηλεκτροκίνησης (Μ.Υ.Φ.Α.Η.), υπό τη μορφή ηλεκτρονικής βάσης δεδομένων τόσο για σταθερούς υπολογιστές, όσο και για κινητά τηλέφωνα.

Σκοπός του Μ.Υ.Φ.Α.Η. είναι η θεσμοθέτηση εθνικού οργανισμού ID.R.O. με καταχώριση και διαχείριση μοναδικών κωδικών ταυτοποίησης φορέων ηλεκτροκίνησης, καθώς και η λειτουργία δομής που θα αποτελεί το Εθνικό Σημείο Πρόσβασης / National Access Point (N.A.P.). Ο ρόλος του N.A.P. είναι η συλλογή, επεξεργασία και διάθεση με ενιαίο τρόπο των δεδομένων και των πληροφοριών όλων των δημόσιων προσβάσιμων φορτιστών ηλεκτρικών οχημάτων στους πολίτες.

Τα δεδομένα είναι τόσο στατικά όσο και δυναμικά. Αυτό σημαίνει ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στο χρήστη, όπως είναι η θέση και τα χαρακτηριστικά του φορτιστή, οι ώρες λειτουργίας, το κόστος και οι τρόποι πληρωμής, καθώς και η διαθεσιμότητά του.

Με αυτά τα δυναμικά στοιχεία, κάθε επιχείρηση στον τομέα των αστικών εμπορευματικών μεταφορών θα μπορεί να οργανώσει τα δρομολόγια των παραδόσεων με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Αυτό συνεπάγεται σημαντικά οφέλη όχι για μόνο για την επιχείρηση, αλλά και για την κοινωνία, καθώς η κίνηση ηλεκτροκίνητων οχημάτων σε προκαθορισμένους χρόνους μπορεί να περιορίσει το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του τομέα και να συμβάλει στον περιορισμό του κυκλοφοριακού προβλήματος.

Δράσεις για τις συνδυασμένες μεταφορές

– Οι συνδυασμένες μεταφορές μπορούν να συμβάλουν στην εξυγίανση του κλάδου και στη μείωση του τεράστιου ανθρακικού αποτυπώματός του. Με ποιον τρόπο προωθούνται από το Υπουργείο αυτές σε επίπεδο έργων αλλά και προσφοράς κινήτρων προς τις επιχειρήσεις;

– Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών σχεδιάζει και υλοποιεί στοχευμένες δράσεις για την προώθηση των συνδυασμένων μεταφορών και τη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στις μεταφορές.

Η δημιουργία νέων υποδομών, που θα διαμορφώσει ταχύτερες και περιβαλλοντικά φιλικές προϋποθέσεις στις επιβατικές και εμπορευματικές μεταφορές, είναι στρατηγική επιλογή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου και εκφράζεται με συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.

Ειδικότερα, στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» έχουν περιληφθεί:

1. Αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου, με στόχο την ολοκλήρωση του μετασχηματισμού των σιδηροδρομικών μεταφορών για να γίνει η χώρα μας πύλη εμπορίου προς την Ευρώπη. Το έργο περιλαμβάνει τον εκσυγχρονισμό μέσω ΣΔΙΤ του δικτύου σιδηροδρόμων με εμβληματική παρέμβαση σε ηλεκτροδότηση, σηματοδότηση, τηλεπικοινωνίες και ηλεκτρομηχανολογικά συστήματα της γραμμής από Πειραιά / Αθήνα έως Θεσσαλονίκη.
2. Επέκταση του προαστιακού σιδηρόδρομου στη δυτική Αττική. Η σύνδεση της δυτικής Αττικής με την Αθήνα θα προσφέρει καλύτερη ποιότητα μετακινήσεων στους κατοίκους και πρόσθετες δυνατότητες ανάπτυξης στις επιχειρήσεις της περιοχής. Το έργο αφορά τη δημιουργία νέας γραμμής μήκους 36 χλμ., από τα Άνω Λιόσια μέχρι τα Μέγαρα.

Επιπλέον το Υπουργείο, μέσω των εποπτευόμενων φορέων του, σχεδιάζει και υλοποιεί συνδέσεις του σιδηροδρομικού δικτύου με βιομηχανικές περιοχές και λιμένες, αναβαθμίζει τη χωρητικότητα της υποδομής με πρόσληψη υπαλλήλων σε κρίσιμες ειδικότητες μέσω διαγωνισμού ΑΣΕΠ και ολοκληρώνει κομβικές διαδικασίες για την αναβάθμιση της εφοδιαστικής αλυσίδας με μεγάλα έργα, όπως είναι το Θριάσιο ΙΙ.