Έχει αναλυθεί από πολλούς φορείς και παράγοντες της αγοράς η μεγάλη αξία των βιομηχανικών πάρκων. Ειδικά για την Ελλάδα, που είναι μικρή χώρα δίχως κρίσιμες μάζες σε μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις ανά γεωγραφική ενότητα, ακόμα μεγαλύτερη είναι η αξία των επιχειρηματικών πάρκων όπου στεγάζονται αρκετές επιχειρήσεις όχι απόλυτα βιομηχανικές.
Άρθρο του κ. Λουκά Παπαχαραλάμπους, αντιπροέδρου ΔΣ του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος (ΣΒΘΣΕ), συντονιστικού μέλους της επιτροπής Logistics του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου και οικονομικού επόπτη του Επιμελητηρίου Βοιωτίας (έντυπο τεύχος Απριλίου 2024).
Καθώς οι επιχειρήσεις δημιουργούν αξία και βελτιώνουν τη θέση τους στον ανταγωνισμό όταν εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο το χώρο στον οποίο εδρεύουν και λειτουργούν, η εγκατάστασή τους σε γεωγραφικά οργανωμένα χωρικά συστήματα έχει πολλαπλά και ξεκάθαρα οφέλη.
Παρ’ όλα αυτά, η χώρα μας η ηλιόλουστη, με τις τόσες ομορφιές, είναι η χαρά των άτυπων βιομηχανικών και επιχειρηματικών συγκεντρώσεων. Μετά την αρχική χωροθέτηση των πρώτων βιομηχανικών πάρκων κατά τις δεκαετίες του ’60 και του ’70, η ανάπτυξη των επιχειρηματικών μονάδων κάθε είδους πορεύθηκε «χύμα», με σκοπό τη «βολή» και το συμφέρον του εκάστοτε φορέα, δημόσιου ή ιδιωτικού, με κόψε – ράψε κινήσεις, χωρίς σαφή στρατηγική, άλλοτε σε ευθεία γραμμή με τις εθνικές οδούς κι άλλοτε σε γειτονιές πόλεων ή στις παρυφές χωριών, ακόμα και στη μέση του πουθενά.
Έτσι, και στο χώρο της εφοδιαστικής αλυσίδας, το «καΐκι» έχει από χρόνια βρει «λιμάνι» από μόνο του σε διάφορες περιοχές, όπως είναι ο Βοτανικός και ο Ασπρόπυργος στην Αττική ή το Καλοχώρι στη Θεσσαλονίκη –χώροι με ελάχιστες υποδομές. Κι αν συνδέει κάτι αυτές τις περιοχές, αυτό είναι μόνο η λάσπη το χειμώνα και η σκόνη το καλοκαίρι! Σήμερα πλέον έχει προστεθεί ο κίνδυνος πυρκαγιάς και η αύξηση των κλοπών. Όπως όμως έχει παγιωθεί η κατάσταση αυτή, δεν έχουμε παρά να δουλέψουμε με αυτά τα δεδομένα και να δημιουργήσουμε καταστάσεις ανάπτυξης με βάση ό,τι έχει δομηθεί.
Ήδη έχουν εξαγγελθεί –με την αναγκαία ελληνική τριακονταετή διαβούλευση και ωρίμανση– τα σχέδια για την ανάπτυξη του πάρκου εφοδιαστικής στη Φυλή Αττικής, όπου θα μετακομίσουν τα πρακτορεία μεταφορών από τον Βοτανικό. Η περίπτωση του Βοτανικού αποτελεί το μοντέρνο ελληνικό σίριαλ, αφού κρατάει πολλές δεκαετίες, και όλοι πρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι για την ταχύτητα εκτέλεσης του έργου της μετεγκατάστασης!
Αλλά και στο Θριάσιο, παρά τη σπουδαιότητα του έργου, παραδοσιακά κινούμαστε αργά, με διαρκείς αναβολές και ενστάσεις. Τα χρονοδιαγράμματα έχουν εκπέσει το ένα μετά το άλλο, και το στοίχημα τώρα παίζεται για το πότε θα εκπέσει και το τελευταίο στη σειρά. Όμως εμείς δεν μπορούμε παρά να είμαστε αισιόδοξοι και να περιμένουμε με θετική διάθεση την πορεία αυτού του σημαντικού έργου, που θα διαμορφώσει μια νέα κατάσταση στον κόσμο των ελληνικών Logistics.
Μαζί με το Θριάσιο Εμπορευματικό Κέντρο, σπουδαίο ρόλο θα διαδραματίσει φυσικά και το νέο πάρκο στις εγκαταστάσεις της παλιάς Χαλυβουργίας στην Ελευσίνα, το οποίο τελικά φαίνεται να προχωράει πιο γρήγορα.
Για το πρώην στρατόπεδο Γκόνου, η ανάγκη είναι γνωστή και αφορά την οργάνωση του χώρου της εφοδιαστικής για τη μητροπολιτική περιοχή της Θεσσαλονίκης. Τα οφέλη είναι αυτονόητα, αλλά ο δρόμος μακρύς. Το πλαίσιο λειτουργίας της χώρας δεν επιτρέπει ρεαλιστικά όνειρα για γρήγορες κινήσεις, παρά τις πομπώδεις εξαγγελίες. Έτσι κι εκεί θα περιμένουμε τις εξελίξεις, και θα χαρούμε να δούμε μηχανήματα έργου και ενοικιάσεις χώρων την προσεχή δεκαετία!
Το Λιτόχωρο είναι η τελευταία «είσοδος» στο χορό του δημόσιου διαλόγου για τα πάρκα επιχειρηματικής δραστηριότητας, γι’ αυτό και βρίσκεται σε αρκετά πρώιμο στάδιο. Το καλό με το Λιτόχωρο, πάντως, είναι ότι δεν κουβαλάει παλιές «αμαρτίες» ή βάρη, οπότε διαδικαστικά θα έχει πλεονέκτημα. Το ζήτημα είναι η χωρική του κάλυψη. Θεωρώ ότι ο ρόλος της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας θα είναι ενισχυτικός –άλλωστε ενδέχεται να βοηθήσει να οργανωθούν περαιτέρω οι εταιρείες της περιοχής που έχουν παράδοση στις διεθνείς μεταφορές.
Ένα επιπλέον πρόβλημα –και εδώ– είναι ότι μοιραία όλες οι εταιρείες είναι ήδη «πλασαρισμένες» στις παρυφές της Κατερίνης, και μια μετεγκατάσταση θα ήταν δύσκολη. Εξάλλου και στο Λιτόχωρο οι χωροταξικές εξελίξεις σταθερά έπονται των επιχειρηματικών, οπότε πάλι… το κάρο είναι μπροστά από το άλογο!
Αυτονόητα συμπεράσματα
Έχοντας αφιερώσει πια πάνω από 15 χρόνια σε επιχειρηματικούς φορείς εκπροσώπησης, με περίσσεια αγάπη για τον τόπο μας αλλά και με ρεαλισμό για τις δυνατότητές του, έχω καταλήξει ότι όλα είναι θέμα ταχύτητας και ξεκάθαρου πλαισίου λειτουργίας.
Στη χώρα μας το πλαίσιο λειτουργίας δεν ευνοεί ούτε την επιχειρηματικότητα ούτε το δομημένο ρίσκο· άρα δεν είναι πόλος έλξης επενδύσεων. Ελλείψει επενδύσεων, όμως, αναλωνόμαστε σε τοπικά συμφέροντα, σε κόντρες μικρών επιχειρηματικών σκοπιμοτήτων που επιτείνουν το πρόβλημα, καθώς και σε ένα πλεόνασμα εξαγγελιών χωρίς συνοδεία ανάλογων έργων.
Σε έναν κόσμο, όμως, που αλλάζει με απίστευτους ρυθμούς, το γρήγορο ψάρι προσπερνάει το αργό. Όσο σπουδαίο κι αν είναι ένα έργο όπως το Θριάσιο, εάν αργοπορήσει κι άλλο, όταν ολοκληρωθεί, ενδέχεται να έχει ήδη δημιουργηθεί σε κάποια άλλη χώρα ή σε κάποιον άλλο χώρο κάποιο εξίσου ή ακόμα πιο σπουδαίο επιχειρηματικό πάρκο.
Ήδη στη γειτονική Βουλγαρία –που είναι σε δυσχερέστερη γεωγραφική, οικονομική αλλά και δημογραφική θέση– γίνονται πράγματα σχετικά με το τρένο, το οποίο ανατέλλει ως κυρίαρχο μέσο για τα διευρωπαϊκά δίκτυα και τα νέα πάρκα Logistics γύρω από τη Σόφια.
Τέλος, καλό είναι κάθε περιοχή της χώρας να αφιερώσει χρόνο και να προσκαλέσει επενδυτές, ώστε να δημιουργηθούν και αλλού οργανωμένες συγκεντρώσεις επιχειρήσεων, μια και, όπως προανέφερα, έτσι θα έρθει προστιθέμενη αξία για τις επιχειρήσεις και θα δημιουργηθούν τοπικά οικοσυστήματα.
