Η διάχυση της τεχνητής νοημοσύνης σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς μας, προσωπικής και δημόσιας, είναι δεδομένη και θα ενταθεί στο μέλλον, γι’ 
αυτό και οι κίνδυνοι που ενέχει πρέπει να προληφθούν με νομοθετικές παρεμβάσεις.
Άρθρο των κ. Παύλου Π. Σωτηριάδη, καθηγητή στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, Fellow IEEE, Fellow AAIA και πρoέδρου του Ομίλου Τεχνητής Νοημοσύνης AI-Catalyst και Στέφανου Κόλλια, καθηγητή στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, προέδρου του Εθνικού Δικτύου Υποδομών Τεχνολογίας και Έρευνας (ΕΔΥΤΕ ΑΕ), Fellow IEEE, Fellow AAIA και Advisory Board Memeber του Ομίλου Τεχνητής Νοημοσύνης AI-Catalyst (τεύχος Μαΐου 2023).
Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αναφέρεται στην ικανότητα των μηχανών και των υπολογιστικών συστημάτων να εκτελούν εργασίες που παραδοσιακά απαιτούν ανθρώπινη νοημοσύνη. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών που στοχεύουν στην αναπαραγωγή διαφόρων ανθρώπινων δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης εικόνας και φωνής, της αναζήτησης στο διαδίκτυο, της αυτόνομης λήψης αποφάσεων και της βιωματικής μάθησης.
Η τεχνητή νοημοσύνη βασίζεται σε μεθόδους όπως είναι οι αλγόριθμοι μηχανικής μάθησης και τα νευρωνικά δίκτυα, για την ανάλυση δεδομένων, την εξαγωγή πολύτιμων πληροφοριών και τη λήψη αυτόνομων αποφάσεων. Οι εφαρμογές της εκτείνονται σε διάφορους τομείς, όπως είναι, μεταξύ άλλων, η ρομποτική, η ιατρική, η οικονομία, η εξυπηρέτηση πελατών και η αυτόνομη οδήγηση. Ο πρωταρχικός στόχος της ΤΝ είναι να βελτιώσει την απόδοση, την αποτελεσματικότητα και την ποιότητα των τεχνολογικών λύσεων και υπηρεσιών.
Η ταχεία εξέλιξη της ΤΝ έχει επιφέρει επαναστατικά αποτελέσματα σχεδόν σε κάθε πτυχή της καθημερινής μας ζωής. Ως διάχυτη τεχνολογία, έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει σημαντικά οφέλη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική ευημερία. Αξιοποιώντας τη δύναμη των δεδομένων, μπορεί να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών, αναπτυξιακών και περιβαλλοντικών προκλήσεων, οδηγώντας έτσι σε θετικές αλλαγές τόσο στην εργασία όσο και στην κοινωνία. Ωστόσο, η χρήση της ΤΝ ενέχει επίσης εγγενείς κινδύνους, όπως είναι η πιθανότητα διακρίσεων, οι ατομικές και συλλογικές κοινωνικές βλάβες και ο περιορισμός της ελευθερίας και της αυτονομίας. Αυτοί οι κίνδυνοι απαιτούν προσεκτική εξέταση και έλεγχο για να διασφαλιστεί η υπεύθυνη και δίκαιη χρήση της.
Μέσα στα αμέτρητα πεδία εφαρμογών της ΤΝ, πολύ σημαντικό είναι αυτό των Logistics. Με την αυτοματοποίηση των διαδικασιών και την ανάλυση μεγάλων όγκων δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, η ΤΝ μπορεί να βοηθήσει τις εταιρείες Logistics να αυξήσουν την αποτελεσματικότητά τους και να βελτιστοποιήσουν τις λειτουργίες τους, όπως –για παράδειγμα– στην παρακολούθηση και στην πρόβλεψη της ζήτησης, στην κάλυψη των αναγκών, στη διαχείριση των αποθηκών και στη μείωση των αποβλήτων.
Το σημαντικότερο ίσως πλεονέκτημα της χρήσης ΤΝ στον προγραμματισμό των Logistics είναι ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία μπορεί να λάβει υπόψη μια ποικιλία από παράγοντες που δύνανται να επηρεάσουν τη ζήτηση, όπως είναι ο καιρός, οι ειδήσεις και οι τάσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Ταυτόχρονα, τα συστήματα ΤΝ εκπαιδεύονται με προηγούμενα διαθέσιμα δεδομένα, βελτιώνοντας την ακρίβειά τους με την πάροδο του χρόνου.
Καθώς όλο και περισσότερα δεδομένα γίνονται διαθέσιμα, τα συστήματα ΤΝ μπορούν να εντοπίζουν περισσότερους παράγοντες που επηρεάζουν τις προβλέψεις, κι επομένως να γίνονται περισσότερο ακριβή. Ως αποτέλεσμα, οι εταιρείες Logistics θα βασίζονται όλο και περισσότερο σε αυτά τα δεδομένα της ΤΝ, προκειμένου να λάβουν στρατηγικές αποφάσεις, όπως για το πού να χτίσουν νέες αποθήκες ή για το ποιες είναι οι καλύτερες διαδρομές διάθεσης προϊόντων τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουν.
Αν οι αποθήκες χρησιμοποιούν ρομπότ για τη μετακίνηση των προϊόντων, ένα σύστημα ΤΝ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρακολούθηση των ρομπότ και των συλλεγόμενων αντικειμένων, με στόχο τον εντοπισμό και την έγκαιρη διόρθωση σφαλμάτων ή διαδικασιών που χρειάζονται βελτίωση, αλλά και για την προγνωστική συντήρηση του χρησιμοποιούμενου εξοπλισμού. Επιπλέον, συστήματα ΤΝ επιτρέπουν τη χρήση drone ή αυτοκινήτων και φορτηγών χωρίς οδηγό.
Μπορούν επιπλέον να παρέχουν πολύτιμες πληροφορίες για τη συμπεριφορά, τις προτιμήσεις και τις τάσεις των πελατών μιας εταιρείας Logistics, έτσι ώστε αυτή να κατανοεί καλύτερα τις ανάγκες τους και να τους προσφέρει πιο εξατομικευμένες και χρήσιμες υπηρεσίες, επιτυγχάνοντας υψηλούς δείκτες ικανοποίησης από αυτούς.
Η δυναμική τιμολόγηση είναι μια άλλη πολύπλοκη διαδικασία που απαιτεί πολλά δεδομένα για επεξεργασία σε πραγματικό χρόνο. Η δυνατότητα των συστημάτων ΤΝ να αναλύουν σε σύντομο χρόνο μεγάλα σύνολα δεδομένων και να κάνουν προβλέψεις για το μελλοντικό κόστος, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για δυναμική προσαρμογή των τιμών. Αυτή είναι μια win – win συνθήκη, τόσο για την εταιρεία όσο και για τους πελάτες της.
Οι εταιρείες Logistics θα πρέπει να σχεδιάσουν τον τρόπο συλλογής και χρήσης των δεδομένων, καθώς επίσης την εκπαίδευση των συστημάτων ΤΝ, ώστε να πετύχουν τη βελτιστοποίηση του προγραμματισμού προμηθειών που θα τις βοηθήσει να εξοικονομούν χρήματα και να είναι πιο αποτελεσματικές. Βεβαίως θα χρειαστούν κάποιες επενδύσεις σε υλικό και λογισμικό, αλλά τα οφέλη θα είναι πολλαπλάσια.
Η ελληνική στρατηγική
Αναγνωρίζοντας τη σημασία και τις δυνατότητες της ΤΝ, καθώς επίσης τις προκλήσεις και τους κινδύνους που είναι πιθανό να προκύψουν, η Ελλάδα ακολουθεί το ευρωπαϊκό πλαίσιο για την ΤΝ, ώστε να αγκαλιάσει την υπεύθυνη καινοτομία η οποία σέβεται και προωθεί τα δικαιώματα, τις ελευθερίες, τις δημοκρατικές αξίες και την ευημερία του ανθρώπου και της φύσης.
Προς αυτό το στόχο, η Ελλάδα θα χρησιμοποιήσει την ΤΝ για οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη και ευημερία, με μια βιώσιμη προσέγγιση και με αξιόπιστο, δημοκρατικό και βιώσιμο τρόπο για όλους και για το κοινό καλό.
Το πλαίσιο αυτό περιλαμβάνει τρεις βασικούς τομείς πολιτικής για την ΤΝ, που είναι:
- Οι υποδομές για την αποθήκευση, την ανάλυση και την πρόσβαση στα δεδομένα, όπως και για την έρευνα, την εκπαίδευση και την ανάπτυξη των αναγκαίων δεξιοτήτων.
- Τα πεδία εφαρμογής και χρήσης της ΤΝ τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα.
- Οι αρχές και οι αξίες που θα διέπουν την ανάπτυξη και τη χρήση της ΤΝ, μέσω ενός ρυθμιστικού πλαισίου, ώστε αυτή να είναι ηθική, αξιόπιστη και δημοκρατική.
